Manyetik Parçacık Görüntüleme Nedir?

Kanser ve damar tıkanıklığı gibi çeşitli hastalıkların tespit edilmesinde vücudumuzun iç yapısını ayrıntılı görüntüleyebilmek hayli önemlidir. Bu alanda kullanılabileceği düşünülen en güncel yöntemlerden biri manyetik parçacık görüntüleme (MPI) tekniğidir. Bu yöntemde vücuda enjekte edilen demir oksit nanoparçacıkların dışarıdan uygulanan manyetik alan ile etkileşimi sonucu elde edilen veriler işlenerek yüksek çözünürlüklü görüntülerin oluşturulması hedefleniyor. Oluşturulan bu görüntülerin damarların içinin görüntülenmesinde (anjiyografi) ve kanserli dokuların tespit edilmesinde kullanılmasına yönelik araştırmalar devam ediyor.

Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği ve Ulusal Manyetik Rezonans Araştırma Merkezi’nde (UMRAM) araştırmalarını sürdüren Dr. Öğr. Üyesi Emine Ülkü Sarıtaş ülkemizde MPI tekniği üzerine çalışan bilim insanlarından biri. 2016 yılında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Genç Bilim İnsanı Ödülü’nü alan TÜBA-GEBİP üyesi Dr. Emine Ülkü Sarıtaş’ın bu alandaki çalışmaları TÜBİTAK tarafından da destekleniyor. Dr. Emine Ülkü Sarıtaş ve çalışma arkadaşları, ağustos ayında IEEE Transactions on Medical Imaging dergisinde yayımlanan araştırmada manyetik parçacık görüntüleme tekniğinin işlevlerini artırmaya yönelik çalışmalarının detaylarını paylaştı.

Manyetik parçacık görüntüleme yönteminde kullanılan farklı türdeki ve farklı çevre koşullarındaki nanoparçacıkların manyetik alanla etkileşimi arasındaki farklılıklar ayırt edilerek renkli görüntüler elde edilebiliyor. Renkli manyetik parçacık görüntüleme olarak isimlendirilen bu yöntemin önemli yararlar sağlayabileceği düşünülüyor. Örneğin kalp-damar hastalıklarında uygulanan bazı operasyonlarda damar boşluğu ile operasyon sırasında vücudun içinde kullanılan cihazların birbirinden ayırt edilmesi hayli önemlidir.

Türk bilim insanlarının araştırması ise herhangi bir ön ayarlama ya da kullanılan nanoparçacıklarla ilgili ön bilgi olmadan nanoparçacıkların doğrudan ayırt edilmesini sağlıyor. Araştırmacılar yöntemlerinin güvenilirliğini hem manyetik parçacık tayfölçeri hem de MPI tarayıcı ile doğruladıkları deneyler ile test etti. Bu yeni yöntem sayesinde, MPI tekniğinin kullanım alanı geliştirilerek gelecekte kateter izleme, vizkozite haritalama, sıcaklık haritalama ve kök hücre takibi gibi tıbbi uygulamalarda kullanılması mümkün olabilir.