Satranç - Ağustos 2018

İki hamlede mat

Birincilik ödülü kazanmış bu problemde siyahın yapabileceği bütün hamlelere karşı beyazın “hazır” matları olduğunu görüyoruz. Örneğin e3’teki atın herhangi bir hamlesine (1…Ae3») karşı beyaz 2. Vc2 ile mat eder. Benzer şekilde, d1’deki atın hamle yapması durumunda (1…Ad1») beyaz 2. Fb2 mat ile karşılık verir. Son olarak, 1…c3 hamlesine karşı da 2. Ab3 mat var. Yani, bu daha önce de örneğini gördüğümüz bir “tam blok” durumu. Şimdi, bu hazır matları bozmayan bir anahtar hamle arayacaktık değil mi? Ne yazık ki bu problemde böyle bir çaba sonuç vermez. Örneğin 1. Vg6? Af5! Vezirin c2’ye erişimi engellenmiştir. Ya da 1. Kh2? Ag2!. Şimdi, beyaz 2. Fb2 ile mat edemez çünkü kale artık b2 karesini kontrol edemiyor. Anlaşılan, mevcut hazır matlardan vazgeçmek ve siyahı daha farklı bir zugzwang durumuna sokan bir anahtar hamle bulmak zorundayız. O anahtar hamle de:

1. Vb8!
2.  

1. 1… Ae3» 2. Kc2 mat
2. 1… Ad1» 2. Vb2 mat
3. 1…c3 2. Ad3 mat

Görüyoruz ki, mevcut hazır matlar tamamen değişti. Hazır matların anahtar hamle sonrasında kısmen ya da burada olduğu gibi tamamen değiştiği problemlere mutate (değişimli problem) deniyor. Değişimli problemleri çözmek, anahtar hamlenin hazır matları değiştirmediği problemlere göre biraz daha zordur.

Gelelim bu ayın problemine: