Satranç - Ekim 2023

Sevgili gençler,

İlk olarak geçen ay sorduğumuz problemin çözümünü verelim:

Samuel Loyd

American Chess Nuts, 1862

Beyaz oynar ve iki hamlede mat eder.

Pozisyonu incelediğimizde, siyahın neredeyse bütün hamlelerine karşı beyazın “hazır” bir matı olduğunu görüyoruz. Örneğin 1…Af8~ 2. V(x)e6#; 1…Ah7~ 2. Ae7#; 1…V~ 2. Ae7/Ab4#. Ancak siyahın 1…Ve1 ya da 1…Ve4 hamlelerine karşı beyazın hazır bir yanıtı yok çünkü siyah vezir e1 ya da e4’ten hem b4 hem de e7 hamlelerini denetlemeye devam eder.

Burada akla iki deneme hamlesi geliyor: 1. g3 ve 1. g4. Ancak siyah 1. g3 hamlesine 1…Ve4!, 1. g4 hamlesine de 1…Ve1! ile yanıt verir ve mattan kurtulur.

Birkaç okurumuz gerçekten de 1. g4? hamlesini önermişler. Bunun haricinde 1. Ae7+ hamlesini düşünen birçok okurumuz olmuş. 1…Vxe7 (zorunlu hamle) 2. Ff3# ile beyazın iki hamlede matı gerçekleştireceğini belirtmişler. Anlaşılan 2…Ve4! hamlesini gözden kaçırmışlar.

Çözüm: 1. Fe5! (zugzwang)

Siyah şaha at fedasıyla birlikte bir kaçış karesi (1…Şxd5) hediye eden bir anahtar hamle. Varyantlar şöyle:

a) 1…Şxd5 2. c6#;

b) 1…Ve1 2. Ae7#;

c) 1…V~ 2. Ab4#/Ae7#;

d) 1…Af6/Ag5 2. Ae7#;

e) 1…Af8 ~ 2. Ve6#.

Problemin kurgucusu ABD’li Samuel Loyd (1841-1911), bütün zamanların en ünlü kurgucularından biri olarak kabul ediliyor. Özellikle satranca ilgi duyan kitle tarafından çok sevildiğine şüphe yok.  Loyd hakkında daha fazla bilgiyi Bilim ve Teknik dergisinin Ağustos 2023 sayısında bulabilirsiniz.

Ayın alıştırma problemi olarak size Loyd’un problemlerinden birini sunuyoruz:

Samuel Loyd

New York State Association, 1892

Beyaz oynar ve iki hamlede mat eder.

Önce kendiniz çözmeye çalışın, başaramazsanız çözümü görmek için buraya tıklayın.

Satranç köşesinde Eylül 2023 problemini doğru çözen 5 kişi TÜBİTAK popüler bilim kitabı kazandı. Hediye kazanan okurlarımızın isimleri aşağıdaki listede koyu renk ile belirtildi.

• Emre Karakebap
• Samet Sevim
• Mehmet Ali Kalender
• Atakan Erdem
• Mir Taha Çil
• Berkin Yurtdaş
• Enes Çaylak
• Ahmed Furkan Çetin
• Semih Özçelik
• Meryem Karaca
• Şevki Batuhan Yavuz
• Zehra Güngör
• Ömer Faruk Kılıç
• Elif Damla Kaya
• Sezai Güngör
• Ömer Faruk Akar
• Şükriye Ayper
• Mümtaz Ulaş Keskin
• Burak Kaya

Sıra geldi ayın problemine: 

Beyaz oynar ve iki hamlede mat eder.

Unutmayın: Satranç köşesinde ayın problemini doğru çözenler arasından kura ile belirlenecek 5 kişiye TÜBİTAK popüler bilim kitabı hediye ediyoruz. Kolay gelsin.

Bir ay sonra görüşmek üzere...

Çözümünüzü göndermek için tıklayın.

Yazar Hakkında:

Prof. Dr. Kıvanç Çefle, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi öğretim üyesidir. Boş zamanlarında satranç problemleri kurmaktadır. Bunlardan bazıları önemli uluslararası problem dergilerinde yayımlanmıştır.

kcefle@gmail.com