Satranç - Kasım 2021

Beyaz oynar, üç hamlede mat eder.

Çözüm:

Önce bir deneme yapalım: 1. Fh7!? axb1=V 2. Fg8. Şimdi siyah zugzwang’da gibi görünüyor yani vezir ne hamle yaparsa yapsın a2’nin kontrolünü bırakmak zorunda. Beyaz da buradan 3. Vxa2 ile mat eder. Ama küçük bir pürüz var: 2. Fg8 Vh7+!. Şah çeken siyah üçüncü hamlede mattan kurtulur.

Olsun, başarısız da olsa bu deneme bize bir şeyi gösterdi: Siyahın ikinci hamlede veziri ile h7’den şah çekmesi önlenmeli. Bunun çaresi kolay: 1. Fg6! axb1=V 2. Fg7 ve şimdi siyah gerçekten zugzwang’da. Beyaz üçüncü hamlede 3. Vxa2 ile mat eder. Şimdi 2…Vh7 etkisiz çünkü g7’deki fil sayesinde şah çekemiyor.

“Hamle yapma zorunluluğu” olarak çevirebileceğimiz Almanca zugzwang terimini şu şekilde açıklayabiliriz: Hamle sırası kendisinde olan tarafın -rakibinin bir tehdidi olmamasına rağmen- yapabileceği herhangi bir hamlenin pozisyonunda bir zayıflık yaratması durumudur. Ortaya çıkan zayıflık matla dahi sonuçlanabilir. Bu problemde de 2. Fg7 hamlesinden sonra hamle yapmak zorunda olan siyahın ister istemez a2’nin kontrolünü bırakması 3. Vxa2 mat ile sonuçlanıyor.

Walther von Holzhausen (1876-1935) satranç probleminde “Mantıksal Okul”, ya da “Yeni Alman Okulu”nun kurucularından sayılıyor. Şimdi size, bu yazının alıştırma sorusu olarak Holzhausen’in yine zugzwang fikrine dayanan başka bir problemini sunuyoruz:

Deutsches Wochenschach, 1909

Beyaz oynar ve üç hamlede mat eder.

Önce kendiniz çözmeye çalışın, başaramazsanız çözümü görmek için buraya tıklayın.

Satranç köşesinde Ekim 2021 problemini doğru çözen 5 kişi TÜBİTAK popüler bilim kitabı kazandı. Hediye kazanan okurlarımızın isimleri aşağıdaki listede koyu renk ile belirtildi.

• Atakan Erdem
• Ahmet Günay Eryılmaz
• Efe Cengiz
• Eda İyigün
• Emre Akharman
• Cemil Emre Gürdal
• Arafat Haykır
• Kazım Yavuz
• Funda Kartaloğlu
• Atakan Burak Akkahve
• Nurdan Kafadar
• Mustafa Kaynak
• Kaya Acarbay
• Kadir Özçoban
• Mirhan Avinç
• Görkem Ersoy
• Mümtaz Ulaş Keskin
• Melisa Özkan
• Melek Keleş

Beyaz oynar, üç hamlede mat eder.

Unutmayın: Satranç köşesinde ayın problemini doğru çözenler arasından kura ile belirlenecek 5 kişiye TÜBİTAK popüler bilim kitabı hediye ediyoruz. Kolay gelsin.

Bir ay sonra görüşmek üzere...

Çözümünüzü göndermek için tıklayın.