Satranç - Şubat 2023

Sevgili gençler,

İlk olarak geçen ay sorduğumuz problemin çözümünü verelim:

Ottavio Stocchi

Magyar Sakkvilag, 1950

Övgü

Beyaz oynar, iki hamlede mat eder.

Çözüm:

Bu problem de deneme hamlelerinin çokluğu ile öne çıkıyor. Bu bakımdan biraz kafa karıştırıcı olabilir. Önce bunları görelim:

a) Ab3? (tehdit 2. Kd4#)1…Fxe3!

b) Ae2!? Ab5!

c) Ab5!? Ae2!

d) Axf3!? Axf3!

e) Ac6!? dxc5!

f) Af5!? Ae4!

Şimdi anahtar hamleyi verebiliriz:

1. Ac2! (tehdit 2. Kd4#)

a) 1…Fxe3 2. Ace3#;

b) 1…Ae2 2. e4#;

c) 1…Ab5 2. e4#;

d) 1…dxc5 2. Kd7#;

e) 1…Ae4 2. Kf5#.

Çözümü hep birlikte irdeleyelim. Bütün deneme hamleleri ve anahtar hamle d4’teki beyaz at ile yapılıyor. Hepsinin de amacı aynı: d4 karesini boşaltarak 2. Kd4# ile tehdit etmek. Ancak deneme hamlelerinin her biri beyazın pozisyonunda bir zayıflığa yol açıyor ve siyah bu zayıflıktan yararlanarak matı önlüyor. Örneğin 1. Ae2? hamlesinin zayıf tarafı, f1’deki filin c4 karesini denetlemesini engellemesi. Siyah 1…Ab5! ile d4’ü denetleyen diğer taş olan beyaz veziri engelliyor. Öyle ki 2. Kd4 artık mat değil çünkü 2…Şxc4 var. Okurlarımıza beyazın deneme hamlelerinin nasıl bir zayıflığa yol açtığını ve siyahın bundan nasıl yararlandığını incelemelerini öneririz.

İlginç olarak, okurlarımızın çoğu deneme hamlelerine aldanmamışlar. Buna karşılık birçok kişi 1. e4+ hamlesini anahtar hamle olarak vermiş. Satranç problemlerinde, özellikle iki hamlelik olanlarda, ilk hamlede şah çekilmesi son derece nadirdir. Kaldı ki siyah 1…Axe4 ile mattan kurtulur, beyaz buna 2. Kf5# ile karşılık veremez çünkü kale açmazdadır!

Problemi kuran İtalyan Ottavio Stocchi (1906-1964), özellikle iki hamlelik problemlerde 20. yüzyılın önde gelen problemcilerindendi. Ayın alıştırma sorusu olarak yine onun ödül kazanmış bir problemini sunuyoruz:

Ottavio Stocchi

L’Italia Scacchistica, 1937

İtalya Şampiyonası,

Birincilik Ödülü

Beyaz oynar ve iki hamlede mat eder.

Önce kendiniz çözmeye çalışın, başaramazsanız çözümü görmek için buraya tıklayın.

Satranç köşesinde Ocak 2023 problemini doğru çözen 5 kişi TÜBİTAK popüler bilim kitabı ve termos kazandı. Hediye kazanan okurlarımızın isimleri aşağıdaki listede koyu renk ile belirtildi.

• Esma Oğuz
• Emirhan Uçan
• Hüseyin Aydın
• İlkay Kartal
• Emre Karakebap
• Merve Özkan
• Metehan Demiryürek
• Mehmet Şahin
• Serkan Kaplan
• Sefa Furkan Demir
• Mirhan Avinc
• Ozan Aydın
• Muhammet Vardar
• Atakan Erdem
• Berat Ertem
• Yiğit Çeki
• Egemen Çifteli
• Mustafa Balkan
• Yağız Cem İlgü
• Yunus Emre Yalçın
• Kübra Selin Çetin
• Habil Çoban
• Servet Hakan Altay
• Siraç Can
• Andaç Can
• Tuna Uzel

Sıra geldi ayın ödüllü sorusuna:

Beyaz oynar ve iki hamlede mat eder.

Unutmayın: Satranç köşesinde şubat ayının problemini doğru çözenler arasından kura ile belirlenecek 5 kişiye TÜBİTAK popüler bilim kitaplarından hediye ediyoruz. Kolay gelsin.

Bir ay sonra görüşmek üzere...

Çözümünüzü göndermek için tıklayın.

 

Yazar Hakkında:

Prof. Dr. Kıvanç Çefle, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi öğretim üyesidir. Boş zamanlarında satranç problemleri kurmaktadır. Bunlardan bazıları önemli uluslararası problem dergilerinde yayımlanmıştır.

kcefle@gmail.com