Sinemada Yeni Hollywood Dönemi – II. Bölüm

Neşeli Günler (1965) filminden bir sahne

Sinemada Yeni Hollywood dönemi olarak adlandırılan 1960’lı yıllarda sinema tarihine damgasını vuran evrensel filmler çekildi. Yönetmenliğini Robert Wise’ın yaptığı Neşeli Günler (1965) tüm zamanların en popüler ve başarılı müzikal filmlerinden biri oldu. Gerçek bir hayat hikâyesinden esinlenilerek çekilen film, 1966 yılında düzenlenen Akademi Ödülleri’nde (Oscar Ödülleri) beş ayrı dalda ödül kazandı.

Esrarengiz Yolculuk (1966) filmindeki denizaltı sahnesi

1966 yılında yönetmenliğini Richard Fleischer’in yaptığı Esrarengiz Yolculuk filmi bilim kurgu türünde 1960’lı yıllara damgasını vurdu. Filmde oyuncular devasa boyutlarda inşa edilen setlerde tel askıyla havada hareket ederek insan vücuduna gerçekleştirilen bir yolculuğu canlandırdılar. Filmin senaryosu daha sonra Isaac Asimov tarafından romanlaştırıldı ve film tamamlanmadan yayımlandı.

Bu yıllardaki bir diğer başarılı bilim kurgu filmi, yönetmenliğini Franklin J. Schaffner’in yaptığı Maymunlar Gezegeni (1968) oldu. Film aynı adı taşıyan Pierre Boulle’ün romanından uyarlandı. Filmdeki etkileyici ve gerçekçi makyajlar, makyaj ve özel efekt sanatçısı John Chambers tarafından yapıldı. 1969'da John Chambers makyaj sanatçılığı dalında üstün başarı Akademi Ödülü'nü kazandı.

2001: Bir Uzay Destanı (1968) filmindeki uzay sahnesi

1968 yılında yönetmenliğini Stanley Kubrick’in yaptığı 2001: Bir Uzay Destanı filmi, şaşırtıcı özel efekt tasarımlarını perdeye taşıdı. Büyük bir gişe başarısı yakalayan filmde kullanılan özel efekt teknolojileri bu filme özgü olarak geliştirildi. Özellikle çoğu filmde sıklıkla kullanılan arka projeksiyon tekniğini Kubrick yeterli bulmadı. Bu nedenle Kubrick oyuncu ve nesnelerin arkasında çok daha büyük, daha parlak ve daha net arka plan görüntüsü sunan ve nispeten denenmemiş önden projeksiyon tekniğini geliştirdi ve ilk kez bir uzun metrajlı filmde kullandı. Filmde mekanik olarak hareket eden kamera kontrol mekanizması, günümüzdeki hareket kontrol sisteminin de öncüsüdür.

Stanley Kubrick, 2001: Bir Uzay Destanı (1968) filminin setinde

1960’lı yıllarda çok sayıda düşük bütçeli bağımsız yapımlar ortaya çıktı. Ayrıca özel efekt departmanlarının atölye sayılarında gözle görülür bir düşüş yaşandı. Bunun sebebi de özel efekt departmanlarının büyük stüdyo ve yapım şirketleri için yük hâline gelmesiydi. O yıllarda sadece Disney tam zamanlı olarak efekt tasarımcıları ile çalıştı. Bu nedenle 1960’ların sonunda birçok bağımsız efekt tasarımcısı ve yeni nesil görsel efekt sanatçısı ortaya çıktı. Bazıları o yıllara göre küçük ölçekli olan kendi firmalarını ve tasarım departmanlarını kurdu. Bazıları ise emekli olmayı tercih etti. Uzun yılların getirdiği beceri ve tecrübe sonraki döneme aktarılamadığı için özel efekt departmanları geriledi. Fakat 1970’li yıllar birçok gelişmeyi ve yeni bir anlayışı da beraberinde getirecekti.

Bu yazımızda, 1960’lı yıllarda sinemada ve özel efekt tasarımı alanında değişim rüzgârları estiren gelişmelere ve yapım yöntemlerine değindik. Gelecek yazımızda 1970’li yıllar ve sonrasında sinema endüstrisinde yaşanan gelişmeleri ele alacağız.