Temmuz Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor?
Kızıl Gezegen Mars, 31 Temmuz’da 15 yıl aradan sonra Dünya’ya en yakın konumda olacak.
Kızıl Gezegen Mars, 31 Temmuz’da 15 yıl aradan sonra Dünya’ya en yakın konumda olacak. Mars 27 Temmuz’da ise karşı konumda. Bu konumdayken Güneş, Dünya ve Mars aynı hizadadır ve Dünya Güneş ile Mars arasında bulunur. Karşı konumda olduğu zamanlar Mars gözlemi için en uygun zamanlardır. Temmuz ayında hem Dünya’ya en yakın hem de karşı konumda olan Mars diğer zamanlardan daha parlak ve büyük görünecek. Ancak zaman zaman Mars’ın Dünya’ya en yakın olduğu konumda gökyüzünde Ay kadar büyük görüneceği söylense de bu bilgi doğru değildir.
Güneş Sistemi’ndeki diğer gezegenler gibi Mars ve Dünya Güneş etrafında dolanır. Yörünge hareketleri sırasında Dünya ile Mars arasındaki mesafe sürekli değişir. Bu nedenle Dünya’dan bakıldığında Mars’ı farklı büyüklüklerde görürüz. Mars’ın ve Dünya’nın yörüngeleri görece birbirine yakın olduğundan, Dünya’ya en yakın ve en uzak konumlardayken Mars’ın görünür büyüklüğü belirgin şekilde değişir.
Dünya’nın ve Mars’ın yörüngeleri tam olarak daire şeklinde olmadığından, Güneş ile aralarındaki mesafe yörünge hareketleri sırasında değişir. Bu nedenle Mars’ın karşı konumda olduğu zamanlarda Dünya ile aralarındaki mesafe her zaman aynı değildir.
Yukarıdaki görsel 1995-2005 yılları arasında Mars karşı konumdayken, Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilen fotoğrafların birleştirilmesiyle oluşturuldu. Görselde karşı konumda olduğu farklı zamanlarda Mars’ın görünür büyüklüğü arasındaki değişimi fark etmek mümkün.
Tam Ay Tutulması
2018’in önemli gök olaylarından biri 27 Temmuz’da gerçekleşecek tam Ay tutulması. Türkiye’den gözlemlenebilecek tutulma Ay’ın Türkiye saati ile 20.14’te yarı gölgeye girmesiyle başlayacak ve ertesi gün 02.30’da yarı gölgeden çıkmasıyla sona erecek. Tutulma sırasında Ay güneydoğu-güney ufkunun üzerinde olacak. Tam tutulma 22.28’de başlayacak ve 1 saat 43 dakika sürecek.
Ay, yörünge hareketi sırasında 13 Temmuz’da Dünya’ya en yakın, 27 Temmuz’da ise en uzak konumda olacak. Yerberi ve yeröte konumlarındayken Ay ve Dünya arasındaki mesafe sırasıyla 357.430 km ve 406.210 km olacak.
National Astronomical Observatory of Japan
Ay 27 Temmuz’da dolunay evresinde. Bu 2018’in en küçük dolunayı. Çünkü 27 Temmuz Ay’ın 2018 yılı içinde Dünya’ya en uzak konumda iken dolunay evresinde olacağı tarih.
Merkür, temmuz ayının ilk günlerinde gün batımından sonra batı ufkunun üzerinde kısa süreliğine gözlemlenebilir. Ayın ilerleyen günlerinde giderek daha erken batmaya başlayan Merkür’ü ayın son günlerinde gözlemlemek zorlaşıyor. Merkür 12 Temmuz’da en büyük doğu uzanımı konumunda.
Venüs, temmuz ayında akşam gökyüzünde olacak. 16 Temmuz’da Venüs ve Ay gökyüzünde birbirine yakın görünecek. Her iki gökcismi batı ufkunun üzerinde Aslan Takımyıldızı’nda gözlemlenebilir.
Mars, temmuz ayının ilk günlerinde gece yarısından yaklaşık bir saat önce güneydoğu ufkunun üzerinden doğacak. Ayın ilerleyen günlerinde Mars daha erken doğmaya başlıyor ve parlaklığı artıyor. 31 Temmuz’da ise Dünya’ya en yakın konumda olacak. Bu konumdayken iki gezegen arasındaki mesafe yaklaşık 58 milyon kilometre olacak. Gözlem için en uygun konumda olacağı bu dönemde Mars’ı Oğlak Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz.
Jüpiter, Güneş’in batışından sonra güney ufkunun üzerinde ortaya çıkıyor ve gece yarısından kısa süre sonra batıyor. Ayın ilerleyen günlerinde daha erken batmaya başlayan Jüpiter 21 Temmuz’da Ay’la yakın görünümde.
Satürn, temmuz ayında gün batımından sonra güneydoğu ufkunun üzerinde ortaya çıkacak. Gece yarısına yakın saatlerde güney ufkunun üzerinde en yüksek noktaya ulaşacak olan Satürn, gece boyunca gökyüzünde olacak ve gün doğumundan kısa süre önce güneybatı ufkundan batacak.
Delta Kova Göktaşı Yağmuru
Delta Kova göktaşı yağmuru 21 Temmuz-23 Ağustos tarihleri arasında etkin olacak. Saçılma noktası (yani göktaşlarının gökyüzünde ortaya çıktığı nokta) Kova Takımyıldızı’nda olduğundan bu şekilde isimlendirilen göktaşı yağmurunun kaynağının 96P/Machholz kuyrukluyıldızı olduğu tahmin ediliyor. Delta Kova göktaşı yağmurunun etkinliğinin en yüksek olduğu tarih ise 29 Temmuz. Ancak bu tarihte Ay’ın dolunay evresine yakın olması göktaşı gözlemini zorlaştırabilir.
Temmuz Ayının Önemli Gök Olayları
01 Temmuz Ay ve Mars yakın görünümde
06 Temmuz Dünya Güneş’e en uzak (günöte) konumda (152 milyon km)
09 Temmuz Venüs ve Regulus gün batımında birbirine çok yakın görünümde
16 Temmuz Ay ve Venüs gün batımında yakın görünümde
21 Temmuz Ay ve Jüpiter yakın görünümde
25 Temmuz Ay ve Satürn yakın görünümde
27 Temmuz Ay ve Mars yakın görünümde
1 Temmuz saat 23.00, 15 Temmuz saat 22.00 ve 31 Temmuz saat 21.00’de gökyüzünün genel görünümü
- 2018 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
- https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
- https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEplot/LEplot2001/LE2018Jul27T.pdf
- https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/
- https://solarsystem.nasa.gov/small-bodies/meteors-and-meteorites/delta-aquariids/in-depth/
