Dağ Sakızıı Özütünün Antimikrobiyal Özelliğinin Araştırılması
Chondrilla juncea Linnaeus (Çengel Sakızı ya da Dağ Sakızı) Bitki Özütünün Antimikrobiyal Özelliğinin Araştırılması adlı projemizin amacı, Muş ilinin dağlık bölgelerinde yetişen ve halk arasında dağ sakızı üreten bitki olarak bilinen Chondrilla juncea L. bitki özütünün antimikrobiyal özelliğini tespit etmektir. Bu projede elde ettiğimiz bitki özünü Staphylococcus aureus, E. coli, Bacillus subtilis ve Pseudomonas aeruginosa besi yerlerine bıraktıktan sonra kâğıt disklerin etrafında herhangi bir zon (şeffaf bölge) tespit edilemediğinden dolayı Chondrilla juncea L. bitki özünün antimikrobiyal özelliğinin olmadığı sonucuna vardık.
Giriş
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) araştırmalarına göre tedavi amaçlı kullanılan tıbbi bitkilerin sayısı 20.000 civarındadır. Birçok doğal bitkinin, antimikrobiyal maddeleri veya bunların ana maddelerini sentezleme özelliğine sahip olduğu bildiriliyor. Antimikrobiyal aktivite gösteren bitkiler gıdalarda koruyucu madde, tıbbi amaçlı, anti‐helmintik, anti‐fungal olarak ve bitki zararlılarına ve yabancı otlara karşı mücadelede kullanılıyor. Bilimsel adı Chondrilla juncea L. olan ve Türkçede çengel sakızı, akhindiba, sakızlı hindiba, çıtlık (Sivas), çöpkanak (Silifke), karakavuk (Konya ve Bilecik), sakız otu (Çanakkale), sütlü ot (Bartın) ve dağ sakızı (Muş) gibi farklı isimlerle bilinen bitki Muş ilinin dağlık bölgelerinde yetişir. Halk tarafından bu bitkinin süt rengindeki salgısı sakız olarak kullanılır. Bu çalışmada çengel sakızı ya da dağ sakızı olarak bilinen bitkiden elde edilen özütün antimikrobiyal aktivitesine baktık.
Amacı
Muş ilinin dağlık bölgelerinde yetişen ve halk arasında sakız üreten bitki olarak bilinen Chondrilla juncea L. bitki özütünün antimikrobiyal özelliğini tespit etmek.
Yöntem
Toplanan dağ sakızı bitkisinin tür teşhisi yapıldı. Dağ sakızının sadece sakız kısmının antimikrobiyal aktivitesine bakmak için bitkinin özütünü elde ettik. Bu özütün farklı bakteri türleri üzerindeki antimikrobiyal aktivitesini test etmek için besi yerleri hazırladık. Daha öncesinde tür teşhisi yapılmış Staphylococcus aureus, E. coli, Bacillus subtilis ve Pseudomonas aeruginosa bakterilerini hazırlamış olduğumuz besi yerlerine yayma yöntemi ile ekim yaptık.
Ekimden sonra bitki özü emdirilmiş disklerimizi (5, 10, 20, 40, 80 mikrolitre) besi yerleri üzerine bıraktık. Daha sonra besi yerlerimizi 5 dk boyunca +4oC’de buzdolabında bıraktıktan sonra 36,5oC’de etüvde 24 saat inkübasyona bıraktık.
Sonuç ve Tartışma
Bu projemizin sonucunda Muş ilinin dağlık bölgelerinde yetişen ve genellikle çengel sakızı ya da dağ sakızı olarak bilinen Chondrilla juncea L. bitki özütünün, tür teşhisi yapılmış Staphylococcus aureus, E. coli, Bacillus subtilis ve Pseudomonas aeruginosa bakterileri üzerinde antimikrobiyal özelliği disk difüzyon yöntemi kullanılarak araştırıldı. Sonuç olarak; 24 saatlik bir inkübasyondan sonra kâğıt disklerin etrafında herhangi bir zon görülmediğinden, Chondrilla juncea L. bitki özünün antimikrobiyal etkisinin olmadığını belirledik. Çalışmamız aşamasında Chondrilla juncea L. bitki özütünün güzel koktuğunu fark ettik. Çalışma ortamı, desteği ve bilgisi aldığımız takdirde Chondrilla juncea L. bitkisinin özütünü doğal kolonya, parfüm ve losyon olarak kullanma üzerine de araştırma yapmayı düşünüyoruz.
Kaynaklar
- basvurular.meb.gov.tr/bubenimeserim/projebankasi.aspx
- Faydaoğlu, E. ve Sürücüoğlu, M.S., “Bazı Bitki Ekstratlarının Antioksidan ve Antimikrobiyal Etkileri”, X. Ulusal Ekoloji Ve Çevre Kongresi, 04-07 Ekim 2011, Çanakkale.
- Mart, S., “Bahçe ve Hasanbeyli (Osmaniye) Halkının Kullandığı Doğal Bitkilerin Etnobotanik Yönden Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Adana, 2006.
- www.tubitak.gov.tr/
Ekip Tanıtımı
Sidar Yener
Emrah Yılmaz
İbrahim Koç
