Yer bilimcilere göre dünya üzerinde en fazla 10 büyüklüğünde bir deprem olabilir. Bir depremin büyüklüğü fayın kırılması sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Açığa çıkan enerjinin büyüklüğü ise kırılan fayın uzunluğu ve derinliğine bağlıdır. Yer bilimciler dünya üzerinde aletsel büyüklüğü 10’dan büyük olan bir depreme yol açabilecek bilinen bir fay olmadığını belirtiyor.

Kaynaklar:

• https://www.usgs.gov/faqs/can-megaquakes-really-happen-magnitude-10-or-larger
• https://www.quora.com/Theoretically-at-what-magnitude-would-the-largest-natural-earthquake-be
• https://www.japantimes.co.jp/news/2012/12/15/national/magnitude-10-temblor-could-happen-study/
• https://www.livescience.com/largest-earthquake-possible
• https://www.sciencefocus.com/planet-earth/what-is-a-magnitude-10-earthquake-like/

Hacimsel olarak dünyanın en büyük tatlı su gölü olan Baykal Gölü, yerin yüzeyinde bulunan sıvı hâldeki tatlı suyun yaklaşık %20’sini barındırıyor. Baykal Gölü aynı zamanda dünyanın en yaşlı (~25 milyon yaşında) ve en derin (~1.625 metre) gölü. Dünyanın yüzey alanı açısından en büyük gölü olan Hazar Denizi ise 371.000 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor.

Kaynaklar:

• https://whc.unesco.org/en/list/754/
• https://www.worldatlas.com/articles/the-largest-lakes-in-the-world-by-volume.html
• https://www.britannica.com/list/9-of-the-worlds-deepest-lakes
• https://geology.com/records/largest-lake.shtml
• https://earthobservatory.nasa.gov/images/150452/the-caspian-seas-shrinking-coastline 

Acil müdahale ekiplerinin yararlıların vücut sıcaklıklarını korumak amacıyla kullandıkları termal battaniyeler, ilk defa NASA tarafından 1964’te uzay araçlarının ısı yalıtımını sağlamak amacıyla geliştirildi.

İnsan vücudu kızılötesi dalga boyunda radyasyon yayarak ısı kaybeder. Yalıtkan özellikteki ince plastik tabakanın yüzeyinin yansıtıcı özellikte metalle kaplanmasıyla üretilen termal battaniyeler, insan vücudundan yayılan kızılötesi dalga boyundaki ışınları yani termal radyasyonu %90 oranında geri yansıtarak vücudun ısı kaybetmesini engeller.

Depremin büyüklüğü, depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Depremin büyüklüğü, ölçümün nerede yapıldığına bağlı olarak değişmez. Depremin şiddeti ise depremin yeryüzünün belirli bir noktasında sebep olduğu sallanmanın gücünü ifade eder. Bu nedenle depremin şiddeti, depremin merkez üssünden uzaklığa bağlı olarak değişir.

Kaynaklar:

• https://www.usgs.gov/programs/earthquake-hazards/earthquake-magnitude-energy-release-and-shaking-intensity
• http://www.sismo.sakarya.edu.tr/deprem_buyukugunun_belirlenmesi.htm

Vecihi Hürkuş, kendisinin ürettiği Türkiye’nin ilk yerli uçağı olan Vecihi K-VI ile ilk uçuşunu 28 Ocak 1925’te İzmir’de gerçekleştirdi. İmalatında Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlardan kalan havacılık ekipmanlarının da kullanıldığı Vecihi K-VI’nın gövdesi, kanatları, dümenleri ve diğer bütün kısımları yerli olarak tasarlandı ve üretildi.

Kaynaklar:

• https://www.thk.org.tr/vecihi_hurkus
• https://tayyarecivecihi.com/vecihi-hurkus/hurkusun-kullandigi-102-tip-ucak/ilk-turk-ucagi-vecihi-k-vi/
• https://www.aa.com.tr/tr/portre/bastayyarecinin-kaleminden-ilk-yerli-ucagin-hikayesi/1716114
   

Yeterli miktarda uyuyanlara kıyasla uyku bozukluğu yaşayan kişilerde, açlık hormonu olarak bilinen ghrelin seviyesi daha yüksekken tokluk hormonu olarak bilinen leptin seviyesi daha düşüktür. Yani az uyumak kilo almanıza sebep olabilir.

Kaynaklar:

• https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.0010062
• https://www.scientificamerican.com/article/sleep-deprivation-tied-to/

1972’deki Apollo 17 görevi sırasında, Ay yürüyüşünden sonra uzay aracına dönen astronot Harisson Schmitt’te kıyafetlerini kaplayan Ay tozları nedeniyle göz sulanması, burun tıkanıklığı, hapşırık gibi nezleye benzeyen belirtiler görüldü. Çünkü Ay’ın yüzeyini kaplayan toz parçacıkları Dünya’daki toz parçacıkları gibi yuvarlak değildir, toz parçacıklarının kenarları keskindir. Bu nedenle astronotların gözlerini, solunum yollarını ve akciğerlerini tahriş edebilir.

Kaynaklar:

• https://sservi.nasa.gov/articles/video-the-dangerous-truth-behind-lunar-dust/
• https://www.nationalgeographic.co.uk/space/2019/01/10-amazing-facts-about-the-moon
• https://www.nasa.gov/exploration/home/30jan_smellofmoondust.html?utm_source=TWITTER&utm_medium=NASAhistory&utm_campaign=NASASocial&linkId=192337740

Yeni Zelanda’nın Auckland şehrinin üzerine yılda 74 ton mikro ölçekte plastik parçacığı yağıyor. Bu, yaklaşık 30 milyon plastik şişeye eş değer. Auckland’da atmosferdeki mikroplastik miktarının bu kadar yüksek olmasında, okyanus sularıyla taşınan mikroplastiklerin Hauraki Körfezi’nde dalgaların kıyaya vurması sonucu havaya karışmasının rolü olduğu düşünülüyor.

Kaynaklar:

• https://www.auckland.ac.nz/en/news/2022/12/12/microplastics-in-air.html
• Becerril-Arreola, R., Bucklin, R.E., “Beverage bottle capacity, packaging efficiency, and the potential for plastic waste reduction.”, Scientific Reports, Cilt 11, Makale no: 3542, 2021.

Günümüzde yaklaşık %80’i buzullarla kaplı olan Grönland’da iki milyon yıl önce söğüt, huş, kavak ve sedir ağaçları vardı. Ayrıca ren geyikleri, mamutlar, yaban tavşanları ve kazlar yaşardı. Yani geçmişte Grönland bugünkünden çok farklı bir doğaya ve biyoçeşitliliğe sahipti.

Kaynaklar:

• https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gronlandin-iki-milyon-yil-onceki-biyocesitliligi
• Johnsen, , I. ve Heide-Jørgensen, H., “The Natural Environment and Its Biodiversity in Greenland During the Present Climate Change”, Bölüm 15, 2021.
• https://natur.gl/wp-content/uploads/2019/07/55-Biodiversity_of_Greenland.pdf
• https://www.britannica.com/place/Greenland-Ice-Sheet

Uzay kıyafeti olmayan bir insan uzayda ancak 15 saniye hayatta kalabilir. Uzayda vakum ortamı, yüksek enerjili radyasyon, oksijensiz ortam, çok düşük ve çok yüksek sıcaklıklar gibi farklı zorlayıcı koşullar olsa da bu durumun temel nedeni boğulma. Çünkü vakum ortamında akciğerlerdeki hava hemen dışarı verilmezse aniden genişleyerek akciğerlerin hasar görmesine neden olur. Ayrıca vakum ortamında oksijen kan dolaşımında dışarı yayılır ve beyne oksijen ulaşmadığı için 15 saniye içinde bilinç kaybı ortaya çıkar ve ardından beyin ölümü gerçekleşir.

Kaynaklar:

• https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2013/space-human-body/
• https://sites.psu.edu/siowfa16/2016/09/11/can-humans-survive-in-space-without-a-spacesuit/
• https://www.sciencefocus.com/space/what-would-happen-if-you-were-in-space-without-a-spacesuit/
• https://www.scientificamerican.com/article/survival-in-space-unprotected-possible/