Antarktika’da Dev Buz Dağı Oluştu
22 Ocak’ta Antarktika’daki Brunt Buzul Sahanlığı’ndaki Chasm 1 çatlağının ayrılması sonucu, 1.550 kilometre kare genişliğinde devasa bir buz dağı oluştu.
NASA’nın Terra uydusu tarafından 24 Ocak 2023’te çekilen bu fotoğrafta, Brunt Buzul Sahanlığı’ndan yeni ayrılan buz dağı fark edilebiliyor.
Buzul sahanlığını, karadaki buzulların okyanusa doğru hareket etmesiyle oluşan, yüzen buz kütleleri olarak tanımlayabiliriz. Kopan buz dağları, buzul sahanlıklarının şeklinin değişmesine neden oluyor. 150 metre kalınlığıyla Antarktika’nın önemli buzul sahanlıklarından biri olan Brunt Buzul Sahanlığı’ndaki Chasm 1 ve Halloween Crack isimli iki büyük çatlak bilim insanları tarafından bir süredir takip ediliyordu.
Chasm 1 çatlağı, Brunt Buzul Sahanlığı’nın batısında yer alıyordu. Chasm 1 çatlağı 35 yıllık bir durgunluk dönemi geçirdi. 2012 yılında uydu görüntüleri çatlağın tekrar ilerlemeye başladığını gösterdi. Bu tarihten sonra Chasm 1 çatlağı yılda 4 kilometre ilerledi ve Aralık 2022’de tüm Brunt Buzul Sahanlığı boyunca uzadı. Bu tarihten beri devasa bir buz dağının buzul sahanlığından her an ayrılabileceği bekleniyordu.
Brunt Buzul Sahanlığı’nın, NASA’nın Landsat 8 uydusu tarafından 12 Ocak 2021’de çekilen fotoğrafı
Birleşik Krallık’ın Antarktika’da araştırmalar yürüten kutup araştırmaları enstitüsü British Antarctic Survey (BAS) tarafından, 22 Ocak'ta Brunt Buzul Sahanlığı’ndan 1.550 km2 genişliğinde bir buz dağının ayrıldığı açıklandı. Buz dağı ABD Ulusal Buzul Merkezi tarafından A-81 Buz Dağı olarak isimlendirildi. Brunt Buzul Sahanlığı’ndan Şubat 2021’de de 1.270 km2 genişliğinde bir buz dağı ayırmıştı.
BAS’a ait Halley Araştırma Üssü, Brunt Buzul Sahanlığı’nda yer alıyordu ve Chasm 1 çatlağının büyümesi nedeniyle 2016 yılında sahanlığın 23 kilometre içerisinde daha güvenli bir bölgeye taşınmıştı.
Brunt Buzul Sahanlığı’ndaki Chasm 1 ve Holloween Crack çatlaklarının drone ve uydu görüntülerini aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.
British Antarctic Survey (BAS)
Kaynaklar:
- https://www.bas.ac.uk/media-post/brunt-ice-shelf-in-antarctica-calves-giant-iceberg/
- https://earthobservatory.nasa.gov/images/150880/antarcticas-brunt-ice-shelf-finally-breaks
- https://earthobservatory.nasa.gov/images/147799/brunt-breaking-up-with-antarctica-this-year
- http://www.cpom.ucl.ac.uk/csopr/brunt/
