Deprem Tahmini İçin Geliştirilen Yeni Yöntemden İstanbul Hakkında Bilgiler
Türkiye, Fransa ve Almanya’dan araştırmacılar fay hatlarının hareketini gözlemleyebilmek için yeni bir yöntem geliştirdi.
Türkiye, Fransa ve Almanya’dan araştırmacılar fay hatlarının hareketini gözlemleyebilmek için yeni bir yöntem geliştirdi. Yöntem, deprem bilimcilere fay hattının büyük bir deprem üretip üretemeyeceği konusunda bilgi veriyor.
Kuzey Anadolu Fay Hattı büyük depremler üretebilen bir fay hattıdır ve Avrupa-Asya ile Anadolu tektonik levhalarının çakıştığı noktalar boyunca ilerler (Avrupa-Asya ile Anadolu tektonik levhaları yılda yaklaşık 2 santimetre birbirine yaklaşıyor). Bu fay hattının sualtında bulunan İstanbul-Silivri bölümü (İstanbul’a yaklaşık 15 kilometre uzaklıktadır) ise yaklaşık 250 yıldır kırılmıyor. Fay hattının hareketini gözlemleyerek Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın bu bölümünün büyük bir deprem üretip üretemeyeceği konusunda tahmin yapmak mümkün. Çünkü fay hattının zaman içinde düzenli olarak hareket etmesi durumunda, fay hattı belirli aralıklarla kırılarak küçük depremler oluşturabilir. Fay hattının sabit kalması ise biriken enerjinin artmasına ve fay hattının aniden kırılarak büyük bir deprem oluşmasına neden olabilir. Ancak sualtındaki fay hatlarının hareketini uzun süre gözlemleyebilmek hayli zor.
Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan araştırmada ise bilim insanları sualtındaki fay hatlarının izlenebilmesi için yeni bir yöntem geliştirdi. Araştırmacılar bu amaçla sualtındaki fay hattı boyunca fayın her iki tarafına ses dalgaları algılayabilen ve yayabilen cihazlar yerleştirdi. Bu cihazlar belirli zaman aralıklarında birbirleriyle veri alışverişi yapıyor ve karşılıklı cihazlar arasındaki ses dalgalarının gidiş-dönüş zamanları arasındaki zaman farkı ölçülüyor. Bu veriler ise cihazlar arasındaki mesafede zaman içinde ortaya çıkan değişimlerin belirlenmesinde kullanılıyor.
Araştırmacılar geliştirdikleri yöntemi kullanarak Ekim 2014’ten sonra altı ay boyunca Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın İstanbul-Silivri bölümünde ölçümler yaptı. Elde edilen veriler fay hattının bu bölümünün yılda birkaç milimetreden (yaklaşık 6 milimetre) fazla hareket etmediğini gösteriyor. Araştırmacılar fayın uzun süre kırılmaması ve hareket etmemesi durumunda Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın bu bölümünde biriken enerji nedeniyle büyük bir deprem meydana gelebileceğini düşünüyor.
