DNA’ya Fotoğraf Kaydedildi

Görsel: misl.cs

Dijital dünya her geçen gün büyük bir hızla büyüyor. Öyle ki, 2013’te dünya üzerindeki veri büyüklüğü 4,4 zettabayt civarındayken 2020’de bu değerin yaklaşık 44 zettabayt, yani 44 trilyon gigabayt olacağı tahmin ediliyor. Bu büyümeye bağlı olarak veri depolama yöntemleri de hızla gelişiyor. Daha düne kadar disket ve CD gibi kilobayt ve megabayt seviyesinde veri depolama cihazları kullanılırken bu cihazlar yerini çok daha yüksek kapasiteli olanlara bırakıyor. Hatta bundan 10 yıl önce 1 terabaytlık kapasite (1000 gigabayt) birçoğumuz için hayli büyük görünürken bugün bilgisayarların ve harici veri depolama cihazlarının kapasitesi birkaç terabayt oldu bile.

Hal böyle olunca, daha çok bilgiyi daha uzun süre saklamaya imkân sağlayan yöntemlerin sayısı hızla artıyor. Dijital verilerin biyolojik moleküllere yazılması da geliştirilen yeni yöntemler arasında yer alıyor. Büyük boyutlu dosyaların DNA’ya yazılabilmesi üzerine yapılan bu çalışmalardan biri, geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen Uluslararası Programlama Dilleri ve İşletim Sistemleri İçin Mimari Destek Konferansı’nda (ASPLOS, 2016) tanıtıldı. Washington Üniversitesi ve Microsoft iş birliğiyle yürütülen çalışmada fotoğraflar DNA’ya kaydedildi ve bu verilere başarıyla ulaşılabildi.

Yöntem, 0 ve 1’lerden oluşan ikili sayı sisteminde yazılan verinin DNA’daki dört nükleotite (adenin, guanin, timin, sitozin) sıkıştırılarak kodlanmasına dayanıyor. Kodlanan bu veriye göre DNA zinciri sentezleniyor. Hufmann kodunun kullanıldığı çalışmada, sıkıştırılan dijital veri DNA’da uzun bir süre saklanıyor ve istenildiğinde bu veriye kolaylıkla ulaşılabiliyor.

1 milimetreküplük bir alana 1 exabayt yani 10⁹ gigabayt büyüklüğünde veri yazılabilmesini mümkün kılan bu yöntem, bilginin yüzyıllarca saklanabilmesine de imkân sağlıyor. Ancak bütün bu avantajlarına rağmen, şimdilik hayli yüksek maliyetli olan yöntemin daha kolay uygulanabilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.

Çalışmada kullanılan fotoğraflar