Dünya Serbest Dalış Rekortmeni Şahika Ercümen'e Sorduk

Şahika Ercümen, 16 Ocak 1985 yılında Çanakkale'de dünyaya gelmiştir. İnsanoğlunun nefesini tutarak suyun altına ilk ne zaman girdiği bilinmemekle birlikte, bunun yaklaşık 5000 yıl önce olduğu tahmin ediliyor. En eski ekstrem spor dallarından biri olan serbest dalışın günümüzdeki temsilcisi Şahika Ercümen insan doğasının sınırlarının nereye ulaştığını görmeyi ve göstermeyi amaçlıyor.

TÜBİTAK Bilim Genç: Serbest dalışı nasıl tanımlıyorsun?

Şahika Ercümen: Serbest dalışın, gerekli güvenlik önlemleri alındığı sürece, tehlikeli bir spor olduğunu düşünmüyorum. Fakat sıradışı bir spor olduğu kesin. Doğa ile uyum sporu olarak da adlandırabilirim.

TÜBİTAK Bilim Genç: Diğer insanlardan fizyolojik olarak ne gibi farklılıkların var?

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

Şahika Ercümen: Aslında fiziksel olarak üstünlüğüm olduğunu düşünmüyorum. Astım hastasıyım ve kanımda hemoglobin sayım çok düşük. Ama bu dezavantajlar beni hiç durdurmadı, aksine her antrenmanda kendimi daha da geliştiriyorum. Sanırım bu bir şeyi ne kadar isteyip inandığınızla alakalı.

TÜBİTAK Bilim Genç: Kalp atımını en fazla ne kadar azaltabiliyorsun?

Şahika Ercümen: Apnea yaparken (nefes tutarken) nabzım 25-30’lara kadar düşebiliyor.

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

TÜBİTAK Bilim Genç: Hiperventilasyon (hızlı ve derin nefes alıp verme), dalışlarda ne derece etkili oluyor?

Şahika Ercümen: Hiperventilasyon, dalışlarda oldukça tehlikeli bir solunum şeklidir. Hem oksijen seviyenizin artmasına yardımcı olmaz hem de karbondioksit seviyenizin düşmesini sağlayarak size yalancı bir rahatlık yaratır. Bu nedenle hipervantilasyon yapan kişiler ciddi risklerle karşı karşıya kalabilir.

TÜBİTAK Bilim Genç: Antrenmanlarda monopalet kullanıyor musun?

Şahika Ercümen: Kullanıyorum. Monopalet, suda adeta bir yunus gibi rahat hareket etmemi sağlıyor. Bu sayede farklı kas gruplarımı da kullanarak daha fazla su kütlesini itebiliyorum.

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

TÜBİTAK Bilim Genç: Serbest dalışta en büyük tehlike olan sığ su bayılmasını engellemek için neler yapıyorsun?

Şahika Ercümen: Daha kontrollü olmak, hiperventilasyon yapmamak ve kendini iyi hissetmiyorsan hazır olmadığın noktada dalış yapmamak lazım. Ancak ne olursa olsun sığ su bayılması tüm serbest dalışçıların başına gelebilir. Bu sebeple, güvenlik önlemleri alınmadan asla dalınmamalıdır. Olası bir bayılmada, güvenlik dalışçısının sizi acilen su yüzüne çıkarması gerekiyor.

TÜBİTAK Bilim Genç: Derin suda bayılman durumunda ne kadar sürede güvenli bir yere alınırsın?

Şahika Ercümen: Bulunulan derinliğe bağlı olarak değişecektir, ancak serbest dalışçının yaklaşık 30 saniye içinde güvenli bir ortama alınması gerekir.

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

TÜBİTAK Bilim Genç: Derin suda kulak eşitlemesini nasıl yapıyorsun? Burna bir miktar su çekme yöntemi var örneğin. Bunu kullanıyor musun?

Şahika Ercümen: Derin suya dalarken, maske kullanmadan sadece burun mandalıyla dalıyorum ve frenzel yöntemiyle kulak eşitlemesi yapıyorum. Burna su çekmek bilinen bir yöntem, ancak riskli olduğu için dalışlarımda kesinlikle kullanmıyorum.

TÜBİTAK Bilim Genç: Serbest dalışta ne tip maske kullanıyorsun?

Şahika Ercümen: Küçük hacimli, rahat maskeleri tercih ediyorum. Örneğin Mares’in Star Liquidskin adlı bir maskesi var, silikon kısmı o kadar rahat ki yüzünüzde olduğunu hissetmiyorsunuz. Son yıllarda tüm dalışlarımda bu maskeyi kullandım.

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

TÜBİTAK Bilim Genç: Deniz dışında yüksek irtifada, buz altında, tatlı ya da tuzlu suda rekor dalışları arasında bir fark mı?

Şahika Ercümen: Havadaki oksijenin oranı hayli az olduğu için, yüksek irtifa dalışı diğerlerine göre epey zor bir dalış. Buz altı dalışında su ısısı 1^oC civarında olduğu için epey soğuk oluyor. Tatlı ya da tuzlu su dalışı çok fazla fark etmiyor. Suyun kaldırma kuvvetine göre kullandığım ağırlık miktarını ayarlıyorum.

TÜBİTAK Bilim Genç: Serbest dalışa yeni başlayanlara ne tavsiye edersin?

Şahika Ercümen: Her şeyden önce asla yalnız dalmasınlar. Serbest dalış eğitimi veren birçok kurum var. Önce temel bir eğitim alsınlar ve bilinçli olarak dalış yapsınlar.

Fotoğraf: Tahsin Ceylan

Şahika Ercümen'in Başarı ve Ödülleri:

- 2002:  Yılın Sporcusu Ödülü, Çanakkale/Türkiye

- 2003:  400 m Türkiye Paletli Yüzme Şampiyonu

  800 m Türkiye Paletli Yüzme Şampiyonu

  Türkiye Şampiyonu, Sualtı Navigasyonu

  Türkiye Şampiyonu, Serbest Dalış Takımı ile

- 2004:  Türkiye Şampiyonu, Serbest Dalış Takımı ile

- 2005:  Türkiye Şampiyonu, Serbest Dalış Takımı ile

- 2006:  Türkiye Şampiyonu, Sualtı Hokeyi Takımı ile

  Serbest Dalış Türkiye Rekoru, Tenerife/İspanya

- 2007:  Serbest Dalış Türkiye Rekoru ve Türkiye Şampiyonluğu

  Türkiye Şampiyonu, Sualtı Hokeyi Takımı ile

- 2008:  Türkiye Şampiyonu, Serbest Dalış Takımı ile

  Avrupa Üçüncüsü, Sualtı Hokeyi Milli Takımı ile, İstanbul/ Türkiye

- 2009:  Türkiye Şampiyonu, Serbest Dalış

- 2010:  Türkiye Rekoru ve Dünya Rekoru’na En Yakın Derece (-65 m)

- 2011:  Dünya Rekoru&Guinness Rekorlar Kitabı, Serbest Dalış, 110 m, Buz Altı Yatay Dalış Weissensee/Avusturya

- 2011:  Sabit Ağırlık Dikey Dalış Dünya Rekoru, 70 m, Mısır

- 2011:  Sabit Ağırlık Paletsiz Dünya Rekoru, 60 m, Mısır

- 2013:  Dünya Rekoru, Değişken Ağırlıklı Paletsiz Dalış, 61 m, Van Gölü/Türkiye

- 2014:  Dünya Rekoru, Değişken Ağırlıklı Paletsiz Dalış, 91 m, Kaş/Türkiye

- 2014:  Dünya Rekoru, İp Destekli Paletsiz Serbest Dalış, 72 m, Kaş/Türkiye

- 2015:  Sabit Ağırlık Paletli Dünya Üçüncülüğü ve Türkiye Rekoru, 80 m, Ischia/İtalya

- 2015:  Sabit Ağırlık Çift Palet ile Dünya İkinciliği ve Türkiye Rekoru, 60 m, Ischia/İtalya

- 2015:  Sabit Ağırlık Paletsiz Dünya Üçüncülüğü ve Türkiye Rekoru, 48 m, Ischia/İtalya