logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Dünyanın En Büyük Buz Sahanlığı Küresel Isınmadan Nasıl Etkileniyor?

Dr. Tuba Sarıgül
10/06/2024

Araştırmalar okyanus suyu sıcaklığındaki küçük değişimlerin bile Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün büyüklüğünü etkileyebileceğini gösteriyor.

Dünyanın En Büyük Buz Sahanlığı Küresel Isınmadan Nasıl Etkileniyor?

Leamus/iStock.com

Küresel ısınmanın etkisiyle kutup bölgelerindeki buzulların erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesine neden oluyor. Bilim insanları küresel iklim değişikliklerinin özellikle Batı Antarktika’da yıkıcı etkileri olabileceğini düşünüyor. Çünkü Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün üzerinde oturduğu ana kara büyük oranda deniz seviyesinin altındadır. Bu nedenle de küresel ısınmaya karşı daha hassastır. İklim bilimciler Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün erimesi durumunda küresel ölçekte deniz seviyelerinin 5,3 metre yükseleceğini tahmin ediyor.

Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün Siple Coast bölgesindeki Ross Buz Sahanlığı (Büyük Buz Bariyeri) okyanusa doğru sürüklenen buzun önünde bir destek gibi davranarak buz akışını yavaşlatıyor.

buzullar

VargaJones/iStock.com

Ross Buz Sahanlığı

Günümüzde Antarktika’nın birçok bölgesinde buz örtüsü hızla küçülürken Ross Buz Sahanlığı’nda büyük değişimler görülmüyor. Bu durumun buz sahanlığının altındaki okyanus sularının görece soğuk olmasından kaynaklandığı düşünülüyor.

antarktika

Rainer Lesniewski / Alamy Stock Vector

Dünyanın en büyük buz sahanlığı olan Ross Buz Sahanlığı’nın kapladığı alan 472.000 km2’dir.

Jeolojik kayıtlar, geçmişte bu bölgedeki buz örtüsünün büyüklüğünde değişimler meydana geldiğini ortaya koyuyor. Veriler Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün 8200-4200 yıl önce günümüzdekinden daha küçük bir alan kapladığını, son 1.700 yılda ise genişleyerek bugünkü sınırlarına ulaştığını gösteriyor.

Sonuçları yakın zamanda Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırmada bilim insanları, bu dönemde Batı Antarktika Buz Örtüsü’ndeki küçülmenin nedenini belirleyebilmek için bilgisayar simülasyonları kullandı. Sonuçlar, okyanus suyu sıcaklıklarında ortaya çıkan değişimlerin bu durumun temel nedeni olabileceğini gösteriyor.

Yüzeydeki okyanus suları, okyanus akıntıları ile buz sahanlığına doğru hareket ederken soğuk havanın etkisiyle donarak deniz buzunu oluşturmaya başlar. Donmaya başlayan suda bulunan çözünmüş hâldeki tuz ise serbest kalarak alttaki suyla karışır ve daha derinlerdeki okyanus suyunun yoğunluğunu artırır. Buzul sahanlığının altındaki soğuk ve yoğun su bir bariyer görevi görerek sıcak okyanus akıntılarının buzulları eritmesini engeller.

okyanus sıcaklıkları

Review of Geophysics CC BY 4.0

Bilgisayar simülasyonları, okyanus suyu sıcaklığındaki 0,5 oC gibi küçük bir artışın bile deniz buzu oluşumunu belirgin şekilde yavaşlatabileceğini gösterdi. İklim bilimciler bu durumun buz sahanlıklarının altındaki tuzlu suyun derinlerdeki okyanus suları ile karışarak sıcak okyanus akıntılarına karşı bir bariyer görevi görmesini sağlayan süreci zayıflatmış olabileceğini düşünüyor.

Araştırmada ayrıca Antarktika buzullarının Orta Holosen Devre’de önce küçülüp daha sonra tekrar genişlemesinde yer kabuğunun hareketinin de rolü olduğu belirlendi.

Antarktika’nın buz örtüsündeki değişimleri tetikleyen süreçlerin anlaşılması, gelecekte küresel ısınma etkisiyle deniz seviyelerindeki yükselmenin öngörülmesinde yararlı olabilir.

Kaynaklar:

  • Lowry, D. P. ve ark., “Ocean cavity regime shift reversed West Antarctic grounding line retreat in the late Holocene”, Nature Communications, Cilt 15, Makale no: 3176, 2024.
  • https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/kutup/ansiklopedi/antarktika-buz-ortusu
  • https://www.gns.cri.nz/news/its-not-too-late-to-save-the-west-antarctic-ice-sheet-study-shows/
  • https://theconversation.com/west-antarcticas-ice-sheet-was-smaller-thousands-of-years-ago-heres-why-this-matters-today-225670i

 

Konu
Deniz ve Okyanus Bilimleri

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş