Eylül Ayında Gökyüzünde Neler Görebilirsiniz?

Kartal Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Altair, Kuğu Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Deneb ve Lir Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Vega’dan oluşan Yaz Üçgeni eylül ayının gelmesiyle gökyüzünün batısında ortaya çıkmaya başladı. Yaz Üçgeni’nin gökyüzünde görülebildiği eylül ayında başka bir derin uzay cismini daha gözlemleyebilirsiniz. Brocchi’nin Kümesi olarak da bilinen Collinder 399 şeklinden dolayı (yan yana düz bir şekilde sıralanan altı yıldız ve üzerindeki kanca şeklindeki dört yıldız) “elbise askısı” olarak da isimlendiriliyor.

Işık kirliliğinden uzak yerlerde çıplak gözle fark edilebilen Collinder 399 ilk kez 964’te İranlı gökbilimci el-Sufi tarafından tanımlandı. Bu nedenle Sufi’nin Kümesi olarak da biliniyor.

Gaz Devleri Eylül Ayında Akşam Gökyüzünün Hâkimi

Güneş Sistemi’nin kayaç gezegenlerini eylül ayı boyunca gökyüzünde gözlemlemek neredeyse mümkün değil. Venüs 14 Ağustos’ta Güneş’in arkasından geçmişti. Eylül ayının ilk yarısında gözlemlemek mümkün olmasa da ayın sonuna doğru Venüs Güneş’in batışından sonra batı ufkunun üzerinde ortaya çıkıyor. Ancak ufkun üzerinden çok yükselmediği ve Güneş’ten kısa süre sonra battığı için gözlemlenmesi hayli zor. Mars ve Merkür ise eylül ayında Güneş’in arkasından geçiyor. Güneş’in parlaklığı nedeniyle Mars’ı ay boyunca gözlemlemek mümkün değil. Ancak Merkür ayın son günlerinde iyi gözlem koşullarında gün batımından sonra batı ufkunun üzerinde görülebilir.

Güneş Sistemi’nin gaz devleri Jüpiter ve Satürn yaz ayları boyunca gökyüzü gözlemcilerine etkileyici görüntüler sunmuştu. Eylül ayında Güneş’in batışından sonra güney ufkunun üzerinde ortaya çıkan Jüpiter ve Satürn’ün gözlem süresi kısalmaya devam ediyor. Her iki gezegen eylül ayının sonunda gece yarısından önce batıyor. Eylül ayı boyunca Satürn’den yaklaşık iki saat sonra batan Jüpiter, Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’ten yavaş yavaş uzaklaşıyor. Jüpiter, Yılancı Takımyıldızı’nda bulunabilir.

Satürn ve ilkdördün evresindeki Ay 8 Eylül’de gökyüzünde birlikte görülebilir. 20 Eylül’de ise Ay ve Boğa Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Aldebaran yakın görünümde. Her iki gökcismini gece yarısına yakın saatlerde batı ufkunun üzerinde görebilirsiniz.

23 Eylül sonbahar ılımı yani gece ve gündüz sürelerinin eşit olduğu tarih.

Kaynaklar:

• 2019 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
• https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html