logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Farklı Büyüklüklerdeki Tanecikleri Ayıran Düzenek Tasarlayalım

Namdar Gürsönmez
24/06/2023

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, taneciklerin büyüklüklerine göre ayrıştırıldığı bir düzenek hazırlıyoruz.

Farklı Büyüklüklerdeki Tanecikleri Ayıran Düzenek Tasarlayalım

Bilmekte Fayda Var!

Karışım Nedir?

Saf maddelerin bir araya gelmesiyle karışımlar ortaya çıkar. İnsanlar da her gün karışımlar oluşturur ve bu karışımları kullanır. Örneğin süt, meyve suyu, çay ve su içtiğimizde karışım hâlinde madde alırız. Bunlardan başka tuzlu su, sirke, granit, krema, mayonez, bronz, mürekkep, gazoz gibi pek çok madde de karışımdır.

Doğadaki maddelerin çoğunluğu karışım hâlinde olduğu için eski dönemlerde saf madde bulmak güçtü. Bazı karışımlar da saf madde sanılıyordu.

İlk çağlardan beri insanlar doğadaki karışımlardan yararlı maddeleri ayrıştırmak için çeşitli yöntemler geliştirdiler.

Karışımlar Nasıl Ayrılır?

Karışımları bileşenlerine ayırmak için karışımı oluşturan maddelerin tanecik boyutları, çözünürlükleri, yoğunlukları, erime ve kaynama noktaları gibi fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki farklardan yararlanılır.

Karışımları oluşturan maddelerin tanecikleri ve boyutları farklı ise ayırma işleminde ayıklama, eleme, süzme, filtreleme, diyaliz yöntem ve tekniklerinden faydalanılabilir. Bu yöntem ve teknikler günümüzde madencilik, gıda ve inşaat sektörlerinde kullanılıyor.

karışım ayırma

delectus/ iStock

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, yer çekiminden yararlanarak taneciklerin büyüklüklerine göre ayrıştırıldığı bir düzenek hazırlıyoruz.

Nelere İhtiyacımız Var?

  • 1 adet 9 cm x 30 cm boyutlarında karton
  • 1 adet 10 cm x 10 cm boyutlarında karton
  • 3 adet yassı tahta çöp şiş
  • 2 adet 0,5 cm x 0,5 cm x 6 cm boyutlarında tahta
  • 1 adet 0,5 cm x 0,5 cm x 7 cm boyutlarında tahta
  • 1 adet 0,2 cm x 1 cm x 7 cm boyutlarında tahta
  • 1 adet 1 cm x 1 cm x 2 cm boyutlarında tahta
  • 3 adet plastik bardak
  • 6 mm ve 12 mm çapında plastik boncuk küreler
  • Kurşun kalem
  • Makas
  • Silikon tabancası ve silikon
  • Cetvel
  • Mini testere
  • Çift taraflı bant

nelere ihtiyacımız var

Uyarı:

Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olalım. Silikon tabancasının elimizi yakmamasına dikkat edelim.

Ne Yapıyoruz?

Ne Oldu?

Eğik düzlem şeklinde olan oval kanala bırakılan plastik boncuklar yer çekimi kuvvetinin etkisiyle hareket etmeye başlar. Ayırma ızgarasına ulaşan plastik boncuklardan küçük olanlar ızgara aralıklarından bardağın içine düşer. Büyük olanlar ise ayırma ızgarasının üzerinden geçerek diğer bardağın içinde birikir. Böylece yer çekimi yardımıyla farklı büyüklükte tanecikleri birbirinden ayırabiliriz.

Kaynaklar:

  • Komisyon, 10. Sınıf Orta Öğretim Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2019.
  • Komisyon, 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2015.
  • https://www.sciencebuddies.org/science-fair-projects/project-ideas/ApMech_p051/mechanical-engineering/marble-machine

Yazar Hakkında:

Namdar Gürsönmez

İzmir Çiğli-Karşıyaka Aydoğan Yağcı Bilim ve Sanat Merkezi

Uzman Fen Bilimleri Öğretmeni

Konu
Tasarla ve Yap

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş