Gezegenler ve Su

Sıvı suyun varlığı Dünya’daki tüm yaşam biçimleri için vazgeçilmezdir. Canlıların yaşamının devam etmesini sağlayan kimyasal ve biyolojik süreçler suyun içinde gerçekleşir. Her ne kadar sudan başka sıvıların içinde de çeşitli yaşam biçimlerinin oluşması mümkün olsa da su evrende en çok bulunan sıvıdır. Bu yüzden Dünya dışındaki canlıların muhtemel varlığını belirlemek için yapılan çalışmalar sırasında öncelikle bir gezegenin yüzeyinde sıvı suyun bulunmasının mümkün olup olmadığına bakılır. Bir gezegenin yüzeyinde sıvı suyun bulunabilmesi özellikle gezegenin sıcaklığı ve atmosfer basıncı gibi etmenlere bağlıdır. Bu konuyla ilgili detaylı bilgilerin yer aldığı bir yazıya ulaşmak için tıklayınız.

Bir gezegende canlı yaşamının gelişebilmesi için yüzeyinde sıvı suyun bulunabilmesinin yanı sıra bu suyun uzun süre gezegenin yüzeyinde kalabilmesi de önemlidir. Eğer su yeteri kadar yüzeyde kalamıyorsa canlıların gelişmesi mümkün olmaz.

Yeryüzünün dörtte üçü sularla kaplıdır. Ancak su sadece yüzeyde bulunmaz. Mantoda da okyanuslar dolusu su olduğu biliniyor. Tektonik hareketler sırasında yüzeydeki suyun bir kısmı derinlere sızar. Eğer mantodaki su volkanik etkinlikler sayesinde tekrar yüzeye dönmeseydi Dünya’daki okyanuslar kısa süre içinde yok olur ve yeryüzündeki tüm yaşam sona ererdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nde çalışan araştırmacılar hangi tür gezegenlerin yüzeylerinde su tutma konusunda daha başarılı olduğunu bilgisayar benzetimleri yardımıyla inceledi. Sonuçlar sıvı suyun süper dünyalar olarak adlandırılan gezegenlerin yüzeyinde çok uzun süre kalabileceğini gösteriyor.

Süper dünyalar, kütlesi Dünya’nın kütlesinin birkaç katı kadar olan gezegenlerdir. Süper dünya terimindeki “süper” ifadesi sadece kütle farkını anlatmak için kullanılır ve başka hiçbir anlam taşımaz. Gezegenlerin nasıl sınıflandırıldığıyla ilgili bir yazıya ulaşmak için tıklayınız.

Dr. Laura Schaefer ve arkadaşlarının yaptığı benzetimlere göre süper dünyalar yüzeylerinde su tutma konusunda kütlesi Dünya’nınki kadar olan gezegenlere göre çok daha başarılı. Bu gezegenler, atmosfer ve sıcaklık koşulları değişmediği sürece en az on milyar yıl yüzeylerinde su tutmayı başarabilir. Bu durum Dünya dışında canlıların yaşayıp yaşamadığı ile ilgili çalışmalarda süper dünyalara odaklanılmasının yararlı olacağını gösteriyor.