Haziran Ayının Gök Olayları

Haziran ayında çıplak gözle görülebilen tüm gezegenleri gözlemleme fırsatı bulabilirsiniz. Venüs, 3 Haziran’da Güneş ile Dünya’nın arasından geçiyor. İç kavuşum olarak isimlendirilen bu konumdan sonra Venüs gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor. 19 Haziran’da Venüs’ü, yeniay evresine yaklaşan hilal şeklindeki Ay’ı ve Ülker Açık Yıldız Kümesi’ni Güneş’in doğuşundan önce bir arada görebilirsiniz.

Haziran ayının başında gün batımında gökyüzünde olan tek gezegen ise Merkür. Merkür, 4 Haziran’da Güneş ile arasındaki açısal mesafenin en yüksek olduğu en büyük doğu uzanımı konumundan geçiyor. Bu konumdayken Dünya’dan Merkür'e ve Dünya’dan Güneş’e giden doğrultular arasındaki açı 24 derece. İlerleyen günlerde Merkür’ün parlaklığı azalıyor. Merkür, temmuz ayının başında Güneş ile Dünya arasından geçmeye hazırlandığından haziran ayının sonuna doğru Güneş’in parlaklığı nedeniyle görülemiyor.

Mars haziran ayında gece yarısından sonra gökyüzünde. Ayın başında gece yarısından yaklaşık iki saat sonra doğu ufkundan doğan Kızıl Gezegen, Güneş’in doğuşuna kadar görülebilir. Mars haziran ayının ilerleyen günlerinde daha parlak ve daha büyük görünüyor. Haziran ayı boyunca Mars’ın Kova Takımyıldızı’ndan Balıklar Takımyıldızı’na geçişini izleyebilirsiniz.

Jüpiter ve Satürn haziran ayında gökyüzünde yine bir arada. Güneş Sistemi’nin iki gaz devi ayın başında gece yarısından kısa süre önce doğu ufkundan 15 dakika arayla doğuyor. Ayın sonunda ise yaklaşık iki saat daha erken doğmaya başlıyorlar. Jüpiter ve Satürn’ü Oğlak ve Yay takımyıldızlarının arasında bulabilirsiniz. Haziran ayında Satürn’ün halkalarını ve Jüpiter’in dört büyük uydusunu küçük bir teleskop yardımıyla gözlemlemeyi deneyebilirsiniz.

8-9 Haziran gecesi Jüpiter ve Satürn Ay ile birlikte görülebilir.

3 Haziran ve 30 Haziran’da Ay yörünge hareketi sırasında Dünya’ya en yakın, 15 Haziran’da ise Dünya’ya en uzak konumda. Bu konumlardayken Ay ve Dünya arasındaki mesafe sırasıyla 364.380 km, 368.960 km ve 404.595 km.

5 Haziran’da yarı gölgeli Ay tutulması gerçekleşiyor. Amerika, Afrika ve Avrupa’nın güney batısından izlenebilecek tutulma ülkemizden görülemiyor. Maksimum tutulma sırasında Ay’ın yaklaşık %56’sı yarı gölgeden geçecek.

Yarı gölgeli Ay tutulması sırasında Güneş, Dünya ve Ay yaklaşık olarak aynı hizadadır ve Ay’ın bir kısmı Dünya’nın yarı gölgesinden geçer.

Kaynaklar:

• 2020 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
• https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html