Küresel Isınma Kasırgaları Şiddetlendiriyor

iStock.com/jonathansloane

Kasırga Nedir?

Kasırgalar, gezegenimizdeki en güçlü fırtınalardır. Havanın bir alçak basınç merkezinin etrafında dönmesi sonucu oluşur ve hızı saatte 252 kilometreye ulaşan çok güçlü rüzgârlara, şiddetli yağışlara, sellere ve hortumlara sebep olabilirler. Kasırgalar genellikle Atlantik Okyanusu’nda meydana gelir.

Kasırgalar Nasıl Oluşur?

Kasırgaların oluşumu temelde iki faktöre bağlı: okyanus suyunun sıcaklığı ve havadaki nem oranı. Deniz suyu sıcaklığı 26 °C’ın üzerine çıktığında okyanusun üzerindeki havanın sıcaklığı yükselir ve nem oranı artar. Ilık ve nemli hava, sıcaklığın artmasıyla birlikte atmosferde yükselir. Bu durumda okyanus yüzeyinde bir alçak basınç alanı oluşur. Alçak basınç alanının çevresindeki hava bu bölgeye doğru çekilir. Nemli hava ısınıp atmosferde yükseldikçe soğumaya başlar ve içinde bulunan gaz hâlindeki su yoğunlaşıp su damlacıklarını ve bulutları oluşturur.

Su buharı yoğunlaşırken etrafa ısı verir. Bu durum daha fazla havanın ısınmasına, yükselmesine ve soğumasına neden olarak kasırgayı güçlendirir. Isı ve nem ile beslenen bulutlar dönerek büyür. Dönen fırtınadaki rüzgârın hızı saatte 119 kilometreye ulaştığında ise kasırga olarak adlandırılır.

Peki, Küresel Isınma Kasırgaları Nasıl Etkiliyor?

Sonuçları Nature Communication dergisinde yayımlanan bir araştırmada, 2020 yılında kasırga mevsimi sırasında oluşan kasırgaların gücünün ve bu dönemdeki yağış miktarının Sanayi Devrimi öncesindeki döneme kıyasla %10 arttığı gözlendi. Araştırmacılar insan kaynaklı etkinliklerin atmosferdeki sera gazlarının miktarını artırmaya devam ettiğini, buna bağlı olarak 2020 yılında Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklığının 1850 yılına göre 1 °C yükseldiğini belirledi. Bu değişim 2020 yılındaki kasırga mevsiminde Kuzey Atlantik Havzası’nın sıcaklığında 0,4 °C ila 0,9 °C artışa neden oldu.

Şiddetli kasırgaların yakın zamanlarda karşılaşılan örneği ise eylül ayında başlayan Ian Kasırgası. İlk oluştuğunda zayıf bir fırtına olan Ian, Karayipler ve Meksika Körfezi’ndeki sıcak suların üzerinden geçerken kısa sürede büyüyerek ABD’nin Florida eyaletinde çok büyük hasarlara neden oldu.

Kaynaklar:

Reed, K. A., Wehner, M. F., Zarzycki, C. M., “Attribution of 2020 hurricane season extreme rainfall to human-induced climate change”, Nature Communications, Cilt 13, Makale no: 1905, 2022.

Lin L. Ve Chakraborty P., ‘’Slower decay of landfalling hurricanes in a warming world’’, Nature, cilt 587, s. 230-234, 2020.

https://spaceplace.nasa.gov/hurricanes/en/

https://www.npr.org/2022/09/29/1125875383/climate-change-makes-storms-like-ian-more-common

https://oceanservice.noaa.gov/facts/how-hurricanes-form.html

https://www.c2es.org/content/hurricanes-and-climate-change/