Lazerlerle Hayvan Davranışlarını Etkilemek
Bir laboratuvarın içinde bir kafes, kafesin içinde sakin sakin duran bir fare ve bir çekirge... Birden bir araştırmacı bir düğmeye basar ve her şey değişir.
Bir laboratuvarın içinde bir kafes, kafesin içinde sakin sakin duran bir fare ve bir çekirge... Birden bir araştırmacı bir düğmeye basar ve her şey değişir. Fare çekirgenin üzerine atlar ve boynunu koparır. İnanması zor da olsa gerçek. Bir grup araştırmacı, farelerin beyinleri üzerine yaptıkları çalışmalar sonucunda hayvanları avlanmaya yönelten beyin bölgesini buldu. Beyinlerinin bu bölgesindeki sinir hücreleri lazerler yardımıyla uyarılan fareler saldırganlaşıyor ve avlanmaya başlıyor. Sonuçlarla ilgili dikkat çekici bir nokta beyindeki avlanma bölgesinin korku bölgesinde olması.
Lazer ışığı kullanılarak sinir hücrelerinin uyarıldığı çalışmalar optogenetik olarak adlandırılıyor. Geçmişte bu yöntem kullanılarak fareler üzerinde pek çok araştırma yapılmıştı. Örneğin farelerin hafızalarında değişiklik yapmak ya da kendilerini susamış hissetmelerini sağlamak gibi. ABD’deki Yale Üniversitesi’nde çalışan Ivan de Araujo ve arkadaşları yakın zamanlarda farelerin avlanma ve beslenme sırasındaki davranışlarıyla ilgili optogenetik çalışmalar yapmaya karar verdiklerinde sadece bir düğmeye basarak fareleri katillere dönüştürebileceklerini düşünmüyorlardı. Ancak sonuçlar tam da bunu gösteriyor. Optogenetik yöntemle uyarılan fareler boyunlarını kaldırıyor, avlarının yerini buluyor, onları kovalıyor, yakalıyor, vücutlarına dişlerini batırıyor ve öldürüyorlar.
Cell’de yayımlanan araştırma sonuçlarına göre avlanma sırasında iki ayrı mekanizma beraber çalışıyor. Kısaca PAG olarak adlandırılan mekanizma av takibini, PCRt olarak adlandırılan mekanizmaysa ısırmayı kontrol ediyor. PAG mekanizması uyarılan fareler daha hızlı ya da daha yavaş hareket etmeye başlıyor. PCRt mekanizması uyarılan farelerse daha kuvvetli ya da daha zayıf ısırıyor. Her iki mekanizma aynı anda uyarıldığındaysa fareler bulabildikleri hemen hemen her şeyi avlamaya başlıyor. Ancak fareler bu sırada da dikkatsiz davranmıyor. Sadece güç yetirebilecekleri küçük avlara saldırıyorlar. Bu durum belki de beyindeki avlanma ve korku bölgelerinin aynı yerde olmasından kaynaklanıyor.