LED ve Ampulün Farkını Gözlemleyelim
Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, LED ve ampulle iki ayrı devre yapıp bu devreleri birbiriyle karşılaştırıyoruz.
Bilmekte Fayda Var!
LED'ler Nerelerde Kullanılır?
LED’ler özellikle telefon, bilgisayar ve televizyon ekranlarının yanı sıra ev, ofis ve şehir aydınlatmalarında sıkça kullanılıyor. 2014 yılı Nobel Fizik Ödülü’nü LED teknolojisini geliştiren araştırmacıların kazandığını da belirtelim.
LED ve Ampul Devresi Yapımı
Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, LED ve ampulle iki ayrı devre yapıp bu devreleri birbiriyle karşılaştırıyoruz.
Nelere İhtiyacımız Var?
- 1 adet LED
- 1 adet küçük ampul ve duy
- 2 veya 4 adet 1.5V’luk kalem pil
- Bağlantı kabloları
- Elektrik bandı (veya izole bant)
- Tornavida
- Kabloaçar (veya makas)
Uyarı:
Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olalım.
Ne Yapıyoruz?
Ampul Devresi Yapımı
1- İlk önce ampulü duya takalım. Daha sonra bağlantı kablolarının uçlarını kabloaçar yardımıyla açalım ve duya tornavida yardımıyla takalım.
2- Şimdi, bir adet 1.5V’luk pille ampulün yanıp yanmayacağına bakalım. Bunun için kabloları pilin iki ucuna elektrik bandıyla yapıştıralım. Temassızlık olabileceği için bantların üstünden bastırmamız gerekebilir. Fotoğrafta da gördüğünüz üzere bu şekilde az da olsa ışık elde ettik.
3- Daha sonra iki adet 1.5V’luk pili seri şekilde bağlayıp 3V’luk bir pil elde ederek ampulü yakmaya çalışalım. Fotoğrafta görüldüğü gibi bu kez daha fazla ışık elde ettik.
4- Şimdi, pillere bağladığımız kabloların yönlerini değiştirelim. Herhangi bir değişiklik olmadığını göreceksiniz. Peki, bunu sizce neden yaptık? Aynı devreyi LED ışık kaynağı ile kuralım ve sorumuzu cevaplamaya çalışalım.
LED Devresi Yapımı
1- LED ışık kaynağının bacaklarına, uçlarını kabloaçar yardımıyla açacağımız iki kabloyu ayrı ayrı bağlayalım.
2- İlk olarak bir adet 1.5V’luk pille LED’imizin yanıp yanmadığına bakalım. Daha sonra pilin artı-eksi kutuplarının yönünü değiştirip tekrar deneyelim. Her iki durumda da LED’inizin yanmadığını göreceksiniz.
3- Daha sonra iki adet 1.5V’luk pili seri şekilde bağlayıp 3V’luk bir pil elde ederek LED’i yakmaya çalışalım.
4- LED’iniz yanmadıysa üzülmeyin. Böyle bir durumla karşılaştıysanız pillere bağlı kabloları ters olarak bağlayın. LED’iniz bu kez yanacaktır. Sizce bu durumun sebebi nedir?
LED ve Ampul Devrelerinin Karşılaştırması
1- Ampulü bir adet 1.5V’luk pille az da olsa ışık verecek şekilde çalıştırabildik. Ama LED’i 1.5V’luk pille çalıştıramadık. Pilin bağlantı yönünü değiştirdiğimizde de LED’imiz yanmadı. Bu demek oluyor ki LED’i çalıştırabilmemiz için en az 3V’luk bir enerji sağlamamız gerekiyor.
2- Ampul devresinde pilin bağlantı yönünü değiştirmemiz herhangi bir değişikliğe sebep olmadı. Fakat LED’in pil bağlantı yönünü değiştirdiğimizde LED yanmaya başladı. Bu demek oluyor ki LED’i güç kaynağına sadece bir yönde bağlayarak çalıştırabiliriz. Sonuç olarak elektrik akımının LED’in üzerinden sadece bir yönde geçtiğini söyleyebiliriz.
3- Ampule ve LED’e aynı güç kaynağını bağlamamıza rağmen LED çok daha fazla ışık sağladı.
Aşağıdaki video da görüldüğü gibi LED, ampule kıyasla çok daha iyi bir ışık kaynağıdır.
Gelişmeye ve yaygınlaşmaya devam eden LED’leri daha iyi bir teknoloji geliştirilene kadar kullanmayı sürdüreceğiz gibi görünüyor. Unutmayalım ki, kullandığımız bütün nesneler geliştirilebilir veya yeni teknolojiler tarafından geride bırakılabilir.
