Mol Sayısı Ne Kadar Büyük?

Avogadro sayısının ismi İtalyan bilim insanı Amedeo Avogadro’dan gelir. Amedeo Avogadro 1811’de aynı sıcaklık ve basınçtaki bütün gazların, eğer hacimleri eşitse, aynı sayıda parçacık içerdiğini keşfetmişti. Avogadro sayısı terimi ise ilk defa Amedeo Avogadro’nun bu kuramı ortaya koymasından yaklaşık 100 yıl sonra Fransız fizikçi Jean Baptiste Perrin tarafından kullanıldı. Jean Baptiste Perrin bir sıvı ya da gazdaki asılı parçacıkların düzensiz hareketleri üzerine 1909’da yayımladığı bir makalede bu terimi evrensel bir sabit olarak kullandı.

Belirli bir miktar maddedeki atomların ya da moleküllerin sayısını doğru olarak belirleyebilmek için farklı yöntemler kullanılır. Avogadro sayısının hassas bir şekilde ölçülmesi ilk olarak elektronun elektriksel yükünün hesaplanmasına yönelik çalışmalar sonucunda mümkün oldu. Günümüzde Avogadro sabiti, kristal yapıya sahip bir malzemedeki (örneğin yüksek saflıkta silisyumdaki) tekrar eden en küçük birimdeki atom sayısından yararlanılarak belirleniyor. Bu amaçla kütle spektrometresi yöntemi kullanılarak silisyum kristalinin kütlesi ve silisyum kristalindeki silisyum atomları arasındaki mesafe ölçülüyor. Silisyum atomlarının kütlesi ve hacmi de bilindiğinden silisyum kristalindeki silisyum atomu sayısı hesaplanabiliyor.

MIT OpenCourseWare - CC BY-NC-SA 2.0

Silisyumun kristal yapısında birim hücredeki atomların düzenlenişi

Yakın zamana kadar mol, karbon-12 atomlarının 12 gramındaki atomların sayısı kadar temel tanecik içeren bir sistemdeki tanecik sayısı olarak tanımlanıyordu. Yeni tanıma göre ise mol Uluslararası Birim Sistemi’nde (SI) madde miktarının birimidir ve tam olarak 6,02214076x10²³ sayıda temel tanecik içerir. Bu sayı Avogadro sabitinin (N_A) sabit sayısal değeridir ve Avogadro sayısı olarak da adlandırılır.

Kaynaklar:

• https://www.scientificamerican.com/article/how-was-avogadros-number/
• https://www.nist.gov/si-redefinition/redefining-mole