Şubat Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor?

 

1 Şubat’ta, dolunay evresinden yeni ayrılan Ay ve Aslan Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Regulus gökyüzünde birbirine yakın görünecek.

Ay yörünge hareketi sırasında 11 Şubat’ta Dünya’ya en uzak, 27 Şubat’ta ise en yakın konumda olacak. Bu konumlardayken Ay ile Dünya arasındaki mesafe sırasıyla 405.700 km ve 363.950 km.

 

23 Şubat’ta Ay ve Boğa Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Aldebaran gökyüzünde birbirine yakın görünecek.

 

Şubat Ayında Gezegenler

Merkür, ayın ilk günlerinde Güneş'in doğuşundan hemen önce doğu ufkunun, son günlerinde ise Güneş'in batışından hemen sonra batı ufkunun üzerinde olacak ancak ufkun üzerinde görülebilecek kadar yükselmeyecek. Merkür 17 Şubat’ta üst kavuşum noktasında. Güneş’le aralarındaki açısal mesafe çok düşük olduğundan Merkür ay boyunca Güneş'in parlaklığı nedeniyle görülemeyecek.

9 Ocak’ta üst kavuşum noktasından ayrılan Venüs şubat ayında Güneş'in batışından hemen sonra batı ufkunun üzerinde ortaya çıkacak, ancak gökyüzünde Güneş’e yakın konumda olacağından şubat ayının ortasına kadar görülemeyecek.

Mars, şubat ayında gece yarısından yaklaşık dört saat sonra güneydoğu ufkundan doğacak. Ayın ilerleyen günlerinde giderek daha erken doğacak olan Mars, 9 Şubat’ta Ay’la birbirine yakın görünecek.

Ay 7 Şubat’ta Jüpiter’le, 9 Şubat’ta Mars’la, 11 Şubat’ta ise Satürn’le birbirine yakın görünecek.

Jüpiter şubat ayı boyunca gece yarısından kısa süre sonra doğu-güneydoğu ufkundan doğacak ve Güneş'in doğuşuna kadar gözlenebilecek. 11 Şubat’ta batı dörtlüğünde olan Jüpiter’i Terazi Takımyıldızı'nda görebilirsiniz.

Satürn, şubat ayının başında Güneş'in doğuşundan kısa süre önce doğu ufkunun üzerinde ortaya çıkacak ve ayın ilerleyen günlerinde giderek daha erken doğmaya başlayacak. Öyle ki Satürn daha önce doğmuş olan Mars ve Jüpiter ile birlikte gözlenebilecek.

 

Parçalı Güneş Tutulması

15 Şubat’ta parçalı Güneş tutulması gerçekleşecek. Maksimum tutulma sırasında Ay Güneş’in yaklaşık %60’ını örtecek. Tutulma Antarktika’dan ve Güney Amerika kıtasının güneyinden gözlenebilecek ancak Türkiye’den görülemeyecek.

Fred Espenak, NASA/Goddard Space Flight Center

Güneş tutulmaları gündüz saatlerinde havanın bir anda kararmasına sebep olan, ilgi çekici gök olaylarıdır. Tutulma sırasında Ay’ın gölgesi Dünya’nın üzerine düşer.

Güneş tutulması sırasında Güneş, Ay ve Dünya aynı hizadadır ve Ay Güneş ile Dünya’nın arasında bulunur. Dünya etrafındaki yörüngesini yaklaşık bir ayda tamamlayan Ay, aslında Dünya etrafındaki her dönüşünde Güneş ile Dünya’nın arasından geçer. Bu konumdayken Ay yeniay evresindedir. Ancak Dünya ile Güneş’in arasından geçerken Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nın yörünge düzlemi ile tam olarak çakışmadığından, bu üç gökcismi her zaman tam olarak aynı hizada olmaz. Bu nedenle Güneş tutulmaları her ay gerçekleşmez.

Ay yuvarlağının Güneş yuvarlağını tam olarak örtmesi durumunda tam Güneş tutulması gerçekleşir. Tutulma sırasında Ay’ın görünür büyüklüğünün Güneş’inkinden küçük olması durumunda ise halkalı Güneş tutulması gözlenir. Güneş tutulmasının tam mı halkalı mı olacağı Güneş’in, Ay’ın ve Dünya’nın birbirlerine olan uzaklıklarına bağlıdır. 

Dünya’nın Güneş etrafındaki ve Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngeleri elips şeklindedir. Bu nedenle yörünge hareketleri sırasında Güneş’in ve Ay’ın Dünya ile aralarındaki uzaklık sabit değildir. Bu durum Güneş ve Ay’ın gökyüzündeki görünen büyüklüklerinin değişmesine sebep olur.

3 Kasım 2013 gerçekleşen Güneş tutulması Costa Rica’dan parçalı Güneş tutulması olarak gözlenmişti.

Tutulma sırasında Ay yuvarlağının ve Güneş yuvarlağının merkezleri ile gözlem noktası tam olarak hizalı değilse parçalı Güneş tutulması gözlenir. Parçalı Güneş tutulması sırasında Ay yuvarlağı Güneş’i kısmen örter.

Veriler TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nden alınmıştır.