TRAPPIST-1’de Su İhtimali

Bir grup gökbilimcinin yaptığı deneysel ve kuramsal çalışmalar TRAPPIST-1 sistemindeki bazı gezegenlerin yüzeyinde sıvı su bulunabileceğini gösteriyor.

Geçtiğimiz şubat ayında, Dünya’ya 40 ışık yılı uzaklıktaki TRAPPIST-1 sisteminde büyüklüğü yaklaşık Dünya’nınki kadar olan yedi gezegen keşfedildiği açıklanmıştı. Üstelik bu gezegenlerin üçü yıldızın yaşama elverişli bölgesinin içinde yer alıyor. Ancak şu an için eldeki gözlemsel verilere dayanılarak bu gezegenlerin yüzeyinde su dolu okyanuslar olup olmadığı söylenemiyor.

Genova Üniversitesi Gözlemevi’nden Vincent Bourier önderliğinde bilimsel araştırmalar yapan bir grup gökbilimci, gözlemler yaparak TRAPPIST-1 sistemindeki gezegenlerin maruz kaldığı morötesi ışınım miktarını ölçmüş ve her bir gezegenin yüzeyinde su bulunma ihtimali olup olmadığını tahmin etmiş.

Morötesi ışık, gezegenlerin atmosferinde önemli değişliklere neden olur . Morötesi ışık tarafından parçalanan moleküllerden arta kalan atomlar bazen gezegenin çekiminden kurtularak uzaya kaçabilir. Bir ötegezegenin etrafında hidrojen atomları gözlemlenmesi, atmosferinde su molekülleri olabileceğine dair bir işaret olarak görülür.

TRAPPIST-1 yıldızının yaydığı morötesi ışık miktarına dayalı tahminler, gezegenlerin geçmişte yüksek miktarda su kaybetmiş olabileceğini gösteriyor. Yıldıza daha yakın olduğu için daha fazla morötesi ışığa maruz kalan içteki gezegenler, son 8 milyar yılda Dünya’nın yüzeyindeki tüm suyun 20 katı kadar su kaybetmiş olabilir. Bu gezegenlerin uzak geçmişte bu kadar çok suya sahip olması ve bugün hâlâ yüzeylerinde su olması ihtimal dışı. Yıldıza daha uzak olduğu için daha az morötesi ışığa maruz kalan dıştaki gezegenlerdeyse bugün hâlâ su olabileceği belirtiliyor. Hesaplara göre yaşanabilir bölgenin içinde kalan üç gezegenin son 8 milyar yılda kaybettiği su miktarı Dünya’nın yüzeyindeki tüm suyun dörtte üçünden az olmalı. Dolayısıyla bugün bu gezegenlerin yüzeyinde içi su dolu okyanuslar olabilir. Ancak modern uzay teleskoplarıyla elde edilen veriler, kesin bir sonuca varmak için yeterli değil. Yakın gelecekte kurulması planlanan James Webb Uzay Teleskobu’nun sağlayacağı verilerle ve detaylı kuramsal çalışmalarla, TRAPPIST-1’deki gezegenlerin yaşama elverişli koşullara sahip olup olmadığıyla ilgili daha net bir fikir edinilebileceği düşünülüyor.