Yapay Zekâların Nobel Ödülü Tahminleri

tadamichi / iStock

Son 20 yılda verilen Nobel ödüllerini, son dönemde dünya çapında ses getiren buluşları ve yüksek etki faktörlü dergilerde yayımlanan makaleleri dikkate almaları istendiğinde ChatGPT, Grok ve DeepSeek gibi yapay zekâ modellerinin verdiği yanıtlar dikkat çekici bir aday listesi ortaya koyuyor. Bu listede yer alan isimler elbette sadece birer tahmin.

2025 Fizik Nobel Ödülleri İçin Yapay Zeka Modellerinin Tahminleri

Pablo Jarillo-Herrero, Allan H. MacDonald ve Rafi Bistritzer ChatGPT

Konu Başlığı: "Twistronics" — Bükülmüş grafende yeni kuantum fazları

2011'de öngörülen, 2018'de deneysel olarak doğrulanan "sihirli açılı bükülmüş grafen" çalışmaları, süperiletkenlik ve korelasyonlu kuantum fazların yepyeni bir alanını açtı. Bu gelişme yalnızca yoğun madde fiziğinde temel bir dönüm noktası olmakla kalmıyor, aynı zamanda geleceğin kuantum teknolojilerine kapı aralıyor. Son yıllarda Wolf Fizik Ödülü gibi prestijli ödüllerin de sahibi olan bu ekip, Nobel için güçlü bir aday olarak öne çıkıyor.

Daniel Loss ve David DiVincenzo Grok

Konu Başlığı: Kuantum bilgi işlemindeki spin qubit çalışmaları

Son yıllardaki kuantum fiziği ödüllerini takip ediyor; bu buluşlar kuantum bilgisayarların temelini atmış ve pratik uygulamalara yol açmış. Toplumsal etki, şifreleme ve hesaplama hızında öncülük edebilir.

Charles H. Bennett, Gilles Brassard & Peter W. Shor DeepSeek

Konu Başlığı: Kuantum bilgi teorisi ve şifreleme

Kuantum dolanıklık ve kuantum hesaplama üzerine temel teorik çalışmaları, güvenli iletişimden hesaplamaya kadar yeni bir teknoloji çağının temelini atmıştır. Etkileri hem teorik hem de pratik açıdan çok derindir.

2025 Kimya Nobel Ödülleri İçin Yapay Zeka Modellerinin Tahminleri

Omar M. Yaghi ChatGPT

Konu Başlığı: Retiküler Kimya ve Metal-Organik Çerçeveler (MOF/COF'lar)

Yaghi'nin geliştirdiği retiküler kimya yaklaşımı, gözenekli malzemeleri (MOF/COF) sanayi ölçeğine taşıyarak CO₂ yakalama, hidrojen depolama ve çölden su hasadı gibi uygulamaları mümkün kıldı. İklim değişikliği ve sürdürülebilir enerji konularına çözüm sunan bu malzemeler, temel bilimden uygulamaya uzanan etkisiyle Nobel için çok güçlü bir adaylık profili çiziyor.

Anthony Hyman ve Michael Rosen Grok

Konu Başlığı: Biyomoleküler kondensatlar ve faz ayrımı mekanizmaları

Son yıllarda kimya Nobel'lerinde biyokimyasal süreçlere odaklanan eğilim (örneğin 2020'de CRISPR gibi) doğrultusunda, bu bilim insanları hücre içi faz ayrımını keşfederek, Nature ve Science gibi dergilerde yüksek etkili makaleler yayımladı ve Lasker Ödülü gibi prestijli tanınırlıklar elde etti. Bilimsel olarak, bu çalışma hücresel organizasyonu yeniden tanımlayarak nörodejeneratif hastalıkların anlaşılmasını ilerletiyor; toplumsal etkisi ise Alzheimer gibi yaygın hastalıklara yönelik yeni tedaviler geliştirme fırsatı sunarak yaşlanan nüfusların sağlık yükünü azaltabilir.

David A. Leigh DeepSeek

Konu Başlığı: Moleküler makineler ve sentetik moleküler anahtarlar

Kimyada "altın çağ" olarak nitelenen moleküler makineler alanında öncü ve sofistike sentezler gerçekleştirmiştir. Nobel'in bu alana tekrar dönme ihtimali bulunmaktadır.

2025 Tıp/Fizyoloji Nobel Ödülleri İçin Yapay Zeka Modellerinin Tahminleri

Joel Habener, Svetlana Mojsov ve Lotte Bjerre Knudsen ChatGPT

Konu Başlığı: GLP-1 hormonuna dayalı diyabet ve obezite tedavileri

GLP-1 fizyolojisinin keşfi ve ilaçlara dönüştürülmesi, tip 2 diyabetin seyrini kökten değiştirdi ve obezite tedavisinde çığır açtı. Bu gelişmeler yalnızca klinik başarıyla sınırlı kalmadı, aynı zamanda toplum sağlığı ve sağlık ekonomisine de büyük katkı sağladı. 2024 Lasker–DeBakey Klinik Tıp Ödülü ile taçlanan bu çalışmalar Nobel için çok güçlü bir sinyal veriyor.

Daniel J. Drucker, Joel Habener, Jens Juul Holst, Lotte Bjerre Knudsen ve Svetlana Mojsov Grok

Konu Başlığı: GLP-1 reseptör agonistleri ve obezite tedavisi

Breakthrough Prize 2025 kazananları, son yıllardaki metabolizma odaklı ödüllere uyumlu. Bu ilaçlar diyabet ve obezite salgınını yönetmede öncülük etmiş, milyonlarca insanın hayatını etkilemiş.

Masashi Yanagisawa DeepSeek

Konu Başlığı: Orexin/Hipokretin'in keşfi ve uyku düzenlemesindeki rolü

Uyku-uyanıklık döngüsünün moleküler temelini aydınlatan bu keşif, narkolepsi gibi uyku bozukluklarının anlaşılmasına ve tedavisine yönelik ilaçların geliştirilmesine olanak tanımıştır.