Yerli Uyduların Optik Bileşenleri Artık Türkiye’de Üretilecek
Yerli uyduların mercek, prizma ayna gibi optik bileşen ihtiyacını karşılayacak Optik Sistemler Araştırma Laboratuvarı TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü çatısı altında kuruldu.
Yerli uyduların mercek, prizma ayna gibi optik bileşen ihtiyacını karşılayacak Optik Sistemler Araştırma Laboratuvarı (OPMER) TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) çatısı altında kuruldu. OPMER’de uzaydaki zorlu koşullarda kullanılabilecek optik bileşenlerin geliştirilmesi amaçlanıyor.
TÜBİTAK UZAY tarafından üretilen RASAT ile Milli Savunma Bakanlığı, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ, TÜBİTAK UZAY iş birliği ile üretilen GÖKTÜRK-2 yer gözlem uydularımız uzayda görev yapmaya devam ediyor. TÜBİTAK UZAY tarafından yürütülen haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A ve yer gözlem uydusu IMECE projelerinde ise ülkemizde geliştirilen ve üretilen ekipmanların ve yazılımların kullanılması planlanıyor. Yerli uydu projelerinde kullanılacak görüntüleme sistemlerinde büyük ölçekte optik bileşenlere ihtiyaç duyuluyor. Örneğin yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydumuz İMECE projesinde kullanılacak olan kameranın tasarım, entegrasyon ve testleri TÜBİTAK UZAY tarafından gerçekleştiriliyor.
Geçmişte uydu kameralarında kullanılan ayna, mercek, prizma ve filtre gibi hassas optik bileşenler yurt dışından alınıyordu. İMECE Uydu Sistemleri Altyapı Projesi kapsamında ise yüksek çözünürlüklü uydu kamerası, hiperspektral uydu kamerası, yıldız izler ve güneş algılayıcı gibi optik sistemlerin ülkemizde geliştirilmesine ve üretilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.
Yıldız izler, yıldızların konumunu tespit ederek uyduların konumunu ve yönelimini belirlemek için kullanılan cihazlardır.
TÜBİTAK UZAY Optik Sistemler Araştırma ve Uygulama Laboratuvarı yüksek çözünürlüklü uydu kamerası, yerli astronomik teleskop sistemleri, yüksek güçlü lazer optikleri ve hava ikaz sistemi optiği geliştirilmesi projelerine önemli katkılar sağlayacak.
OPMER sadece optik bileşenler üretilmesi amacıyla kurulan bir laboratuvar değil. Aynı zamanda optik bileşenlerin tasarımı, ölçümleri, entegrasyonu ve testleri OPMER’de gerçekleştirilebilecek. OPMER’de bu amaçla kurulan sekiz tasarım, dört üretim, üç entegrasyon ve test, bir metroloji laboratuvarı bulunuyor.
Büyük ölçekteki hassas optik bileşenler sadece uzay teknolojilerinde değil enerji, savunma gibi farklı alanlarda da ihtiyaç duyulan teknolojilerdir. Geçmişte uydularda kullanılan bu teknolojiler çoğunlukla yurt dışından temin ediliyordu. Ancak bu bileşenler kritik önem taşıdığından maliyetleri yüksektir ve ithal edildikleri ülkeler tarafından kullanımlarıyla ilgili bazı kısıtlamalar uygulanabilir. Bu nedenle hassas optik bileşenlerle ilgili ülkemizde bilgi birikiminin oluşturulması, ihtiyaç duyulan altyapının kurulması ve insan kaynağının yetiştirilmesi, bu alandaki araştırma geliştirme (Ar-Ge) çalışmalarının sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bileşenlerin üretilmesi hayli önemlidir. Optik sistemlerle ilgili bu ihtiyaçların karşılanması OPMER ile mümkün olabilecek. Ayrıca üniversiteler, araştırma enstitüleri ve sanayi kuruluşları arasında iş birliğini sağlamak OPMER’in amaçları arasında.
