Sağ mı Yoksa Sol mu Sizce Hangi Elimiz Daha Temiz?
Bu projede günlük yaşamımızda kirlenen ellerimizin kirlilik durumlarını görme ve acaba çok kullanılan elimiz mi yoksa sağ elimiz mi daha kirli olduğunu tespit etmeyi amaçladık. Bunun için gerçekleştridiğimiz çalışmada kız-erkek ayırımı yapmadan rastgele örneklem aldığımız 5 öğrencimizin genelinde sağ eldeki bakteri çeşidi ve sayısının daha fazla olduğunu belirlediik.
Giriş
Biz insanlar günlük yaşamımızdaki işlerin çoğunu ellerimizi kullanarak yaparız. Bu durumdan ötürü ellerimiz kirlenir. Doğada, dokunduğumuz her şeyde çok sayıda mikroorganizma bulunmaktadır. Ellerimiz günlük hayat içinde, çevre ile her türlü ilişkimizi sağlayan, bu nedenle de en çok mikroorganizma barındıran organımızdır. Ellerimiz yoluyla her yere taşınan bu mikroorganizmalar basit soğuk algınlığından, ciddi hastalıklara kadar birçok istenmeyen duruma neden olabilir. Bizde acaba sağ elimiz mi çok kirlenir? Yoksa sol elimiz mi çok kirlenir? Acaba yazı yazdığımız elimiz mi yoksa sağ elimiz mi çok kirlenir? Gibi soruları çözmek için bu projeyi yaptık.
Amacı
"Sağ mı Yoksa Sol mu Sizce Hangi Elimiz Daha Temiz?" isimli projemizin amacı günlük yaşamımızda kirlenen (bakteriyolojik olarak) ellerimizin kirlilik durumlarını görme ve acaba çok kullanılan elimiz mi yoksa sağ elimiz mi daha kirli olduğunu tespit etmektir.
Yöntem
1. Öncelikle projemizin literatür aramasını yaptık ve bilgi topladık.
2. İl halk sağlığı müdürlüğünden araç ve gereç temini için görüşmeler yaptık.
3. Projenin çalışma planını oluşturduk.
4. İl halk sağlığı müdürlüğü laboratuarından TSA(Tryptic Soy Agar) besi yerlerini temin ettik.
5. Bilim ve sanat merkezimize gelen öğrencilerin ellerindeki bakteri çeşidi ve sayısını bulmak için rastgele seçtiğimiz öğrencilerden 5 tanesinin sağ ve sol ellerindeki parmaklarının uçları ile besi yerlerimize dokunmalarını sağlayarak örneklem yaptık.
6. TSA besi yerlerimizi 37 0C’de 48 saat etüve üremeye bıraktık.
7. Üremeden sonra TSA besi yerlerindeki faklı kolonileri çeşit olarak, her bir koloni sayımını da bakteri sayısı olarak oluşturduğumuz tabloya kaydettik.
8. En son olarak ta acaba sağ elimiz mi yoksa sol elimiz mi, acaba yazı yazdığımız elimiz mi yoksa ille de sağ elimiz mi çok kirlenir sorusuna cevap aradık.
Sonuç ve Tartışma
Bu deneyin sonunda kız-erkek ayırımı yapmadan rastgele örneklem aldığımız 5 öğrencimizin genelinde sağ eldeki bakteri çeşidi ve sayısının daha fazla olduğunu gördük.
Aleyna adlı öğrencimiz sol eli (1 çeşit bakteri, 15 kob bakteri) ile yazı yazmasına karşın günlük yaşamında sağ elini (3 çeşit bakteri, 5 kob bakteri) aktif kullanmaktadır. Bu sonuç ile yazı yazılan eldeki bakteri sayısının fazla ancak çeşidinin az olduğunu gördük. Bu da bize yazı yazmadan çok ellerin farklı işlerde kullanılması ile kirlendiğini ifade ediyor. Yazı yazma durumunda da kullanılan araç (kalem) ile bakteri sayısı üzerinde bir artışa sebep olmuş olabilir.
Kaynaklar
1. www.basvurular.meb.gov.tr/bubenimeserim/projebankasi.aspx
2. www.tubitak.gov.tr/
3. www.odtugvo.k12.tr/media/.../2012_09_eylul_saglik_bulteni.pdf.
Ekip Tanıtımı
Zeynep Erdem
Koray Mergen
İbrahim Koç
