Şubat 2022’de Gökyüzünde Neler Oluyor?
Şubat ayında parlak gezegenler akşamları gökyüzünü terk ediyor ve gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkmaya başlıyor. Şubat ayının sonundan itibaren ağustos ayına kadar akşamları gökyüzünde Merkür dışındaki parlak gezegenleri gözlemlemek mümkün değil.
Merkür şubat ayında Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebilir. 16 Şubat’ta Merkür en büyük batı uzanımı konumunda. Yani Merkür ile Güneş’in arasındaki açısal mesafe en yüksek değere ulaşıyor. 28 Şubat’ta Merkür ve hilal şeklindeki Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz.
27 Şubat sabahı Venüs, Mars ve yeni ay evresine yaklaşan Ay’ı Yay Takımyıldızı’nın yakınlarında bulabilirsiniz.
Şubat, Venüs’ün 2022 yılında Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde en parlak göründüğü ay. Venüs’ün parlaklığı ayın ortasında maksimuma ulaşıyor. Bu dönemde Venüs’ün yaklaşık %26’sı aydınlanıyor. Venüs, Güneş sisteminin gökyüzünde en parlak görünen gezegeni. Çünkü Venüs’ü çevreleyen ve büyük oranda sülfürik asitten oluşan kalın bulut tabakası, Güneş’ten gelen ışınların yaklaşık %70’ini yansıtıyor.
Şubat ayında Venüs ve Mars, Güneş’ten yaklaşık iki saat önce yarım saat arayla doğu-güneydoğu ufkundan doğuyor. Ayın ilerleyen günlerinde her iki gezegen ufkun üzerinde daha da yükseliyor. 13 Şubat’ta Venüs ve Mars’ı güneydoğu yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz. Mars’ı kırmızı tonlardaki rengiyle ayırt edebilirsiniz. Venüs ise baktığınız yöndeki en parlak gök cismi.
Şubat ayında Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebileceğiniz tek gezegen Jüpiter. Ayın ilerleyen günlerinde Jüpiter gökyüzünde Güneş’e yaklaşmaya devam ediyor. Bu nedenle gökyüzünde görülebildiği süre giderek kısalıyor. 5 Mart’ta Güneş’in arkasından geçmeye hazırlanan Jüpiter, şubat ayının sonundan itibaren Güneş’in parlaklığı nedeniyle görülemiyor.
Satürn, 4 Şubat’ta Güneş’in arkasından geçti. Halkalı gezegen, şubat ayının son haftasından itibaren gün doğumundan önce doğu-güneydoğu yönünde ufkun üzerinde yükselmeye başlıyor. 28 Şubat sabahı Satürn’ü, Merkür ile birlikte doğu-güneydoğu yönünde ufkun hemen üzerinde görebilirsiniz.
Ay’ın kendisi bir ışık kaynağı değildir. Güneş tarafından aydınlatıldığı için parlak görünür. Ay’ın Dünya’dan bakıldığında nasıl göründüğü ise Güneş, Ay ve Dünya’nın birbirlerine göre konumuna bağlıdır.
Ay, yeni ay evresindeyken Güneş ile Dünya’nın arasındadır. Bu evredeyken Ay’ın Güneş tarafından aydınlatılan kısmı Güneş’e doğru baktığı için Ay görülemez.
İlk dördün ve son dördün evrelerindeyken Ay’ın Güneş tarafından aydınlatılan kısmının yarısı Dünya’dan görülür. Bu evrelerdeyken Ay öğle vakitlerinde doğar. Güneş batarken gökyüzünde ufkun üzerinden en yüksek noktaya ulaşır ve gece yarısı batar.
Ay dolunay evresindeyken Dünya, Güneş ile Ay’ın arasındadır. Bu evredeyken Ay, Güneş batarken doğar ve Güneş doğarken batar.
19 Şubat’ta gökyüzündeki en parlak gök adalardan biri olan M81’i gözlemlemeyi deneyebilirsiniz.
Alman gök bilimci Johann Elert Bode tarafından keşfedilen M81, Bode Gök Adası olarak da biliniyor. Dünya’dan yaklaşık 12 milyon ışık yılı uzakta olan M81’i, bir dürbün yardımıyla gökyüzünde Büyük Ayı Takımyıldızı’nda soluk aydınlık bir bölge olarak görebilirsiniz. Basit bir teleskopla gök adanın sarmal yapısını inceleyebilirsiniz.
Kaynaklar:
- https://tug.tubitak.gov.tr/sites/images/tug/goy_2022.pdf
- https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
- https://solarsystem.nasa.gov/skywatching/whats-up/
- https://in-the-sky.org/newscal.php?month=2&year=2022&maxdiff=7#datesel
- https://astronomy.com/magazine/sky-this-month/2022/02/sky-this-month-february-2022
- https://coolcosmos.ipac.caltech.edu/ask/42-Why-is-Venus-so-bright-in-the-night-sky
- https://www.fourmilab.ch/images/3planets/elongation.html
- https://www.nasa.gov/feature/goddard/2017/messier-81
