Bilinen İlk Uçan Kanatlı Sürüngen Olan Teruzora Ait Bir Fosil Keşfedildi
İskoçya’da tamamen korunmuş bir teruzor fosili keşfedildi.
Teruzorlar bilinen ilk uçan kanatlı sürüngenlerdir. Pterosaur olarak da adlandırılırlar. Ayrıca dünya tarihindeki uçan en büyük hayvanlardır. Yapılan araştırmalar teruzorların hem Triyas Dönemi’nde (yaklaşık 252-201 milyon yıl önce) hem de Jura Dönemi’nde (201-145 milyon yıl önce) yaşadığını gösteriyor. Elde edilen fosil de 170 milyon yıl öncesine ait.
Fosil, 2017 yılında doktora öğrencisi Amelia Penny’nin, İskoçya'nın kuzeybatısındaki Skye Adası'nda yaptığı bir gezi sırasında teruzorun kayaların arasından çıkmış çenesini fark etmesiyle keşfedildi. Keşfedilen fosile, "kanatlı sürüngen" olarak tercüme edilen Dearc sgiathanach adı verildi.
Teruzorlar, kanatlı sürüngenler olarak bilinir.
Fosilin hayli kırılgan ve kuş tüyü gibi hafif kemiklere sahip olması nedeniyle araştırmalar hassas bir şekilde yürütüldü ve fosil elmas uçlu testereler kullanılarak kayadan çıkarıldı.
Yapılan incelemelere göre kanatlı sürüngenin kanatlarının boyu, arka bacaklarından daha uzun. Hem kanatlarının uç kısmında hem de arka ayaklarında dörder adet parmak benzeri uzuvlar bulunuyor. Sürüngenin boyunun 3 metreden, kanat açıklığının ise 2,5 metreden daha fazla olduğu tahmin ediliyor.
Ayrıca kanatlı sürüngen uzun bir kuyruğa ve keskin dişlere sahip. Araştırmacılar sürüngenin uzun kuyruğunu denge sağlamak, keskin dişlerini ise muhtemelen balık avlamak amacıyla kullandığını düşünüyor. Diğer taraftan kafatası incelemeleri kanatlı sürüngenin görüş açısının ve denge kontrolünün hayli iyi olduğunu gösteriyor.
Elde edilen bulgulardan yola çıkılarak oluşturulan kanatlı sürüngenin benzetimi
Bilim insanları bu keşiften önce teruzorların çok daha küçük olduklarını düşünüyordu.
Kaynak:
- Jagielska, N. ve ark., “A skeleton from the Middle Jurassic of Scotland illuminates an earlier origin of large pterosaurs”, CellPress, Cilt 32, Sayı 6, s. 1446-1453, 2022.
