logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: Elektron Mikroskobu Mikro Dünyaların Keşfi

Kafein Merkezi Sinir Sistemini Nasıl Etkiliyor?

Kaybedilen Dişler Geri Kazanılabilir mi?

En Uzak Galakside Oksijen Keşfedildi

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı


Gökyüzünde Bu Ay: Eylül 2023

Dr. Tuba Sarıgül
07/09/2023

Eylül ayında çıplak gözle izleyebileceğiniz beş gezegen de gökyüzünde. Güneş’in batışından sonra Mars ve Satürn, ardından da Jüpiter ortaya çıkıyor. Merkür ve Venüs ise gün doğumundan önce görülebiliyor. Eylül ayında Güneş sisteminin en uzak gezegeni Neptün de gözlem için son derece uygun bir konumda.

Gökyüzünde Bu Ay: Eylül 2023

iStock

Eylül 2023'te gökyüzünde tanık olabileceğiniz üç önemli gök olayı:

  • Neptün’ü gözlemlemeyi deneyebilirsiniz.
  • Venüs’ün en parlak hâlini görebilirsiniz.
  • Jüpiter’in şeritlerini inceleyebilirsiniz.

stellarium

Güneş sisteminin Güneş’e en yakın gezegeniyle başlayalım: Merkür.

Merkür, eylül ayının başlarında gökyüzünde görülemiyor. Çünkü gezegen, Güneş etrafındaki yörüngesinde hareket ederken 6 Eylül’de Güneş ile Dünya’nın arasından geçiyor. Bu süreçte Merkür ile Güneş arasındaki açısal mesafe çok küçük olduğu için Merkür, Güneş’in parlaklığı nedeniyle birkaç hafta boyunca gökyüzünde görülemiyor.

Merkür eylül ayının ortasından sonra Güneş’in doğuşundan önce doğu yönünde ufkun üzerinde tekrar ortaya çıkmaya başlıyor. Eylül ayında Merkür’ü, 14 Eylül sabahı Güneş’in doğuşundan önce doğu yönünde ufkun hemen üzerinde hilal şeklindeki Ay’ın yakınlarında bulabilirsiniz.

stellarium

12 Eylül’de sabaha karşı Venüs’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı doğu yönünde ufkun üzerinde bir arada görebilirsiniz.

Eylül ayında gökyüzünün en parlak gezegeni Venüs, ay boyunca Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebiliyor.

Venüs, Güneş etrafındaki yörünge hareketi sırasında 13 Ağustos’ta Güneş ile Dünya’nın arasından geçmişti. Bu olaydan sonra giderek Dünya’dan uzaklaşmaya başlayan Venüs’ün görünen büyüklüğü azalıyor ancak aydınlık görünen bölümünün oranı artıyor.

Venüs 18 Eylül’de en yüksek parlaklığa ulaşıyor.

Eylül ayında Venüs’ü Yengeç Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz. Venüs aynı zamanda gökyüzünün en parlak yıldızlarından olan Küçük Köpek Takımyıldızı’ndaki Prokyon ve İkizler Takımyıldızı’ndaki Polluk ve Kastor’un da yakınlarında.

stellarium

16 Eylül akşamı Mars’ı ve hilal şeklindeki Ay’ı batı yönünde ufkun üzerinde görebilirsiniz.

Mars, eylül ayının başında Güneş’in batışından sonra kısa süre görülebiliyor. Çünkü Kızıl Gezegen kasım ayında Güneş etrafındaki yörünge hareketi sırasında Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçecek. Bu süreçte Mars, Dünya’dan bakıldığında Güneş’e çok yakın hareket ettiğinden, Güneş’in parlaklığı nedeniyle birkaç hafta boyunca görülemeyecek.

Kızıl Gezegen, Başak Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Spika’nın yakınlarında olacak.

stellarium

Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter, eylül ayında saat 10 civarında kuzeydoğu-doğu yönünde ufkun üzerinden doğuyor ve şafak vakti Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar görülebiliyor.

Jüpiter, eylül ayında gökyüzünde Venüs’ten sonraki en parlak gezegen. Siz de bir dürbün ya da basit bir teleskop yardımıyla Jüpiter’in atmosferindeki büyük bir fırtına olan Büyük Kırmızı Leke’yi ve farklı gazlardan meydana gelen bulutların oluşturduğu şeritleri görmeyi deneyebilirsiniz.

stellarium

Satürn’ü, 27 Eylül gecesi dolunay evresine yaklaşan Ay ile birlikte görebilirsiniz.

Halkalı gezegen Satürn, eylül ayında bütün gece gökyüzünde. Satürn, Güneş’in batışından sonra doğu-güneydoğu yönünde ufkun üzerinde gökyüzünde belirginleşmeye başlıyor ve Güneş’in doğuşundan kısa süre önce güneybatı-batı yönünde ufuktan batıyor.

Satürn’ün halkaları eylül ayında yaklaşık 9 derece eğimli ve Güneş halkaların kuzey yönünü aydınlatıyor. Siz de bir dürbün ya da basit bir teleskop yardımıyla Satürn’ün halkalarını incelemeyi deneyebilirsiniz.

stellarium

Eylül, Güneş sisteminin en uzak gezegeni olan Neptün’ü izlemek için çok uygun bir ay. Buz devi gezegen, 19 Eylül’de karşı konuma geliyor. Bu konum, yörüngesi Dünya’nın ötesinde olan gezegenleri gözlemlemek için çok uygun zamanlardır. Çünkü karşı konumdayken Güneş, Dünya ve Neptün aynı hizada bulunur ve Dünya, Güneş ile Neptün’ün arasında yer alır.

Güneş’e en uzak gezegen olan Neptün’ün Güneş ile arasındaki mesafe Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık 30 katı kadar. Gökyüzünde çıplak gözle görülemeyecek kadar soluk görünen Neptün’ü bir dürbün ya da basit bir teleskop yardımıyla gözlemleyebilirsiniz. Neptün’ü Balina Takımyıldızı’nın en parlak ikinci yıldızı olan Deneb Kaytos’un yakınlarında bulmayı deneyebilirsiniz.

Neptün katı bir yüzeye sahip değildir. Büyük oranda hidrojen, helyum ve metalden oluşan bir atmosferi vardır. Neptün’ün katı hâldeki çekirdeğinin üzerinde ise su, amonyak ve metandan oluşan sıvı-buz karışımı bir katman bulunur. Bu nedenle Neptün buz devi olarak isimlendirilir.

Neptün’ün varlığı, doğrudan gözlemlerden önce matematiksel hesaplarla kanıtlanan ilk gezegen. Neptün, 23-24 Eylül 1846’da ise ilk defa teleskopla gözlemlendi.

ayın evreleri

Ay, yörünge hareketi sırasında 12 Eylül’de Dünya’ya en uzak, 28 Eylül’de ise en yakın konuma geliyor. Bu konumlardayken Ay ve Dünya arasındaki mesafe sırasıyla 406.300 km ve 359.900 km.

Sonbahar Ekinoksu

eylül ekinoks

iStock

23 Eylül’de sonbahar ekinoksu gerçekleşiyor.

Ekinoks zamanlarında güneş ışınları Ekvator’a dik açıyla gelir. Sonbahar ekinoksu Kuzey Yarım Küre’de yazın bitişi ve sonbaharın başlangıcı olarak kabul edilir.

Ekinoks mart ve eylül aylarında olmak üzere yılda iki kez gerçekleşir. Ekinoks gece ve gündüz süresinin eşit olduğu gün olarak bilinir. Aslında Güneş’in Kuzey ve Güney Yarım Küre’yi eşit olarak aydınlattığı belirli bir andır. Çünkü Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle Güneş her zaman Kuzey ve Güneş Yarım Küre’yi eşit olarak aydınlatmaz.

EUMETSAT

EUMETSAT'ın Meteosat-9 uydusu tarafından çekilen bu görüntülerde, Eylül 2010 ve Eylül 2011 arasında Kuzey ve Güney Yarım Küre’nin Güneş tarafından aydınlatılan kısımları görülüyor.

Kaynaklar:

  • https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
  • https://in-the-sky.org/newscal.php?month=8&year=2023&maxdiff=7#datesel
  • https://www.astronomy.com/observing/sky-this-month-september-2023/
  • https://www.rmg.co.uk/stories/blog/astronomy/night-sky-highlights-september-2023
  • https://solarsystem.nasa.gov/skywatching/whats-up/
  • https://education.nationalgeographic.org/resource/equinox/
Konu
Gökbilim
Gök Olayları
Ayın Gök Olayları

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş