Güneş Kremi Cildimizi Zararlı Işınlardan Nasıl Korur?
Güneş'ten gelen UVA ışınlar cildin alt katmanlarına nüfuz ederek erken yaşlanmaya, kırışıklıklara ve kalıcı cilt hasarlarına dolayısıyla da cilt kanserine neden olabilir, UVB ışınlar ise güneş yanıklarına ve cilt kanserine yol açabilir.
Güneş’ten farklı dalga boylarında ışınlar yayılır. Ancak Dünya’nın atmosferi belirli dalga boylarındaki ışınların yeryüzüne ulaşmasına izin verir. Dalga boyu 100-280 nanometre aralığındaki morötesi ışınlar (UVC) atmosfer tarafından tamamen soğrulurken, dalga boyu 280-315 nanometre aralığındaki morötesi ışınların (UVB) küçük bir bölümü ve UVA ışınlar (dalga boyu 315 nanometreden büyük olan morötesi ışınlar) yeryüzüne ulaşır.
UVA cildin alt katmanlarına nüfuz ederek erken yaşlanmaya, kırışıklıklara ve kalıcı cilt hasarlarına dolayısıyla da cilt kanserine neden olabilir, UVB ışınlar ise güneş yanıklarına ve cilt kanserine yol açabilir.
Güneş kremlerinde UVA ve UVB ışınlara karşı koruma sağlayan organik ve inorganik kimyasal maddeler bulunur. İnorganik kimyasal maddeler (örneğin çinko oksit ve titanyum dioksit) morötesi ışınları geri yansıtarak ve soğurarak Güneş’ten gelen zararlı ışınlara karşı fiziksel koruma sağlar. Organik kimyasal maddeler içeren güneş kremlerinin içindeki moleküller ise morötesi dalga boyundaki ışınları soğurur.
Güneş kremlerinin üzerinde ne kadar koruma sağladıklarını gösteren sayısal bir değer vardır. Bu sayı güneş kreminin UVB ışınlara karşı koruyuculuk özelliğini belirtir. Güneş koruma faktörü (SPF) 30 olan bir güneş kremi UVB ışınların yaklaşık %97’sinin, 50 olan bir güneş kremi ise UVB ışınların %98’inin cilde ulaşmasını engeller. Normalde güneşte 10 dakika kaldıktan sonra kızarmaya başlıyorsanız, SPF15 değerinde bir güneş kremi bu süreyi sizin için 15 kat uzatır ve 150 dakika boyunca (10x15=150) kızarmadan durabilirsiniz. Bu hesaba göre 50 faktörlü bir güneş koruyucu da 500 dakikaya kadar koruma sağlayabilir.
Güneş kremleri çoğunlukla UVB ışınlara karşı koruma sağlar. UVA ışınlar güneş yanığına sebep olmadığından etkileri hemen görülemeyebilir. Ancak cildimizin alt katmanlarına ulaştıkları için etkileri uzun vadede ortaya çıkabilir. Güneş kremlerinin Güneş’ten gelen morötesi dalga boyundaki ışınlara karşı etkili bir koruma sağlayabilmesi için UVA ve UVB ışınlara karşı koruma sağlayan farklı kimyasal maddeleri birlikte içeren güneş kremlerinin kullanılması yararlı olacaktır.
Güneş kreminin cildi koruyabilmesi için yeterli miktarda kullanılması ve dış etmenler nedeniyle zamanla silinebildiği için iki saatte bir yenilenmesi gerekiyor.
Doktorlar güneş kremi kullanmanın yanı sıra öğle saatlerinde (özellikle sabah saat 10 ile öğleden sonra saat 4 arasında) güneşten uzak durmanın, morötesi dalga boyundaki ışınları tamamen engelleyen güneş gözlükleri tercih etmenin, şapka ve şemsiye gibi gölge sağlayan aksesuarlar kullanmanın ve uygun kıyafetler giymenin güneşin zararlı etkilerine karşı korunmada etkili olduğunu söylüyor.
Kaynaklar:
