İki Gezegen Aynı Yörüngede Dolanabilir mi?
Ufak, kayaç gök cisimlerinin bir gezegenle aynı yörüngede dolanması Güneş sisteminde yaygın görülen bir durumdur. Örneğin 12.000’den fazla irili ufaklı kayaç parçası Jüpiter ile aynı yörüngede Güneş’in etrafında dolanıyor. Bir gezegen ile aynı yörüngeyi paylaşan kayaç parçaları astronomide Trojanlar olarak adlandırılıyor.
Adam Makarenko / Science Photo Library
Güneş sisteminde çok sayıda Trojan kayaç parçası olsa da Trojan gezegenler olduğuna dair bir veri yok. Ancak yirmi yıl önce yapılan kuramsal çalışmalar iki gezegenin aynı yörüngeyi paylaşmasının mümkün olduğunu göstermişti. Dolayısıyla Güneş sisteminin dışında keşfedilmeyi bekleyen çok sayıda Trojan gezegen olabilir.
Trojanlar, “Langrange bölgeleri” olarak adlandırılan bölgelerde yer alır. Bir gezegenin yörüngesinde iki Langrange bölgesi bulunur. Yıldızın ve gezegenin toplam kütle çekimi, Langrange bölgelerinin içinde kalan maddelerin bu bölgelerde hapsolmasını sağlar.
Bir grup gök bilimci, yakın zamanlarda Astronomy & Astrophysics’te yayımladıkları bir makalede, Güneş sistemi dışında Trojan gezegenlerin var olduğuna dair en güçlü kanıtlara ulaştıklarını açıkladı.
Araştırmacılar Şili’deki ALMA teleskoplarının PDS 70 sistemi ile ilgili geçmişte topladığı verileri analiz etti. Dünya’ya yaklaşık 370 ışık yılı uzaklıktaki bu sistemde, PDS 70b ve PDS 70c adı verilen iki dev gezegen yer alıyor. Sonuçlar, PDS 70b’nin yörüngesindeki Langrange bölgelerinin birinde toz bulutu olduğunu gösteriyor. Bölgedeki toplam toz kütlesi Ay’ınkinin 0,03 ile 2 katı arasında. Bu toz bulutu, oluşum aşamasındaki bir gezegene ait olabilir ya da oluşumunu tamamlamış bir gezegenden artakalmış olabilir. Eğer gelecekte yapılacak çalışmalar PDS 70b ile aynı yörüngede dolanan bir başka gezegen olduğunu doğrularsa PDS 70, Trojan gezegenlere sahip olduğu bilinen ilk sistem olarak kayıtlara geçecek.
