Kaynak Sorunu Yaşanması Muhtemel Metaller
Yale Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yaptığı çalışmada, periyodik tablodaki 62 metalin hangileri için kaynak sorunu yaşanabileceği detaylı bir biçimde incelendi.
Pek çok metal sanayide yaygın olarak kullanılıyor. Bu metallerin bazıları -örneğin çinko, bakır ve alüminyum- çok uzun zamandır kullanılırken bazılarıysa -örneğin indiyum- yakın zamanlarda geliştirilen yüksek teknoloji ürünü cihazlarda kullanılmaya başlandı. Peki, bu metallerle ilgili kaynak sorunu yaşanabilir mi? Bu soru özellikle son on yılda yaşanan birkaç küçük kaynak krizinden sonra insanların zihinlerini meşgul etmeye başladı. Yale Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yaptığı çalışmada, periyodik tablodaki 62 metalin hangileri için kaynak sorunu yaşanabileceği detaylı bir biçimde incelendi. Dr. T. E. Graedel ve arkadaşlarının yaptığı bu çalışmanın sonuçları Proceedings of the National Academy of Sciences (USA)’da yayımlandı.
Elde edilen sonuçlar, çok uzun zamandır yaygın olarak kullanılan metallerle ilgili bir kaynak sorunu yaşanmasının pek muhtemel olmadığını gösteriyor. Çünkü bu metaller doğada çok bol miktarda bulunuyor ve zaten bu nedenle çok uzun süredir kullanılıyorlar. Ancak sonuçlar krom, niyobyum, altın, cıva, tantalyum gibi metallerle ilgili kaynak sorunu yaşanabileceğini gösteriyor. Özellikle son 10-20 yıl içinde geliştirilen teknolojik cihazlarda kullanılan metallerle ilgili kaynak sorunu yaşanması daha yüksek bir ihtimal. Bu durumun birkaç nedeni var. Öncelikle bu metaller doğada az bulunuyor ve pek çoğu madencilik faaliyetlerinin ana ürünü olarak değil yan ürünü olarak elde ediliyor. Ayrıca özel amaçlar için kullanılan bu metallerin yerine kullanılabilecek başka maddeler olmadığı için bu metaller çok hızlı bir şekilde tüketiliyor.
Metallerle ilgili kaynak sorunu yaşanmaması için yapılması gerekenlerin başında geri dönüşüm geliyor. Ancak maalesef kaynak sorunu yaşanması muhtemel metalleri geri dönüştürmek diğer metallerden daha zor. Çünkü bu metaller genellikle karmaşık cihazların belirli kısımlarında ve çok az miktarlarda kullanılıyor. Bu durum bu metallerin diğer maddelerin arasından ayrıştırılmasını zorlaştırıyor. Sanayide yaygın olarak kullanılan ve kaynak sorunu yaşanması ihtimali zayıf olan metalleri geri dönüştürmekse aksine çok daha kolay. Çünkü bu metaller genellikle tek parça olarak ve büyük kütleler halinde kullanılıyor. Nadir metallerin geri dönüştürülmesiyle ilgili sorunların aşılabilmesi için gelecekte bu metalleri içerecek cihazların geri dönüşüme daha uygun bir şekilde tasarlanması gerektiği belirtiliyor.
