Meyve Çekirdeklerinden Meyve Ağacına

Limon Çekirdeklerini Çimlendirelim

Bu etkinlikte limon tohumlarını (çekirdeklerini) çimlendirip, çimlenme, büyüme ve gelişme aşamalarını gözlemliyoruz.

Bilmekte fayda var!

Bitkiler eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki şekilde ürer. Eşeyli üreyen bitkilerin çiçekleri üreme organıdır ve tohumla çoğalırlar. Çiçekli bitkilerde tohum döllenme sonucu oluşur.

Çiçekli bitkilerin yaşam döngüsü; tozlaşma, döllenme, zigot ve embriyo oluşumu, tohum ve meyve oluşumu, tohumun çimlenmesi ve genç bitkinin oluşması şeklindedir.

Çimlenme için uygun ortam sağlanmadığında tohum uyku halinde kalır. Çimlenme olayının gerçekleşebilmesi için tohumun uygun oranda su alması gerekir. Suyun aşırı yoğun olduğu ortamda tohumlar hava alamayıp çürüyebilirken yüksek hava sıcaklığı ya da susuzluk nedeniyle de kuruyabilirler. Bir diğer dikkat edilecek husus da ortamın uygun sıcaklıkta olmasıdır. Tohum çimlenirken oksijenli solunum yapar ve böylece enerji üretir. Bu yüzden tohumun yeteri kadar oksijen alması sağlanmalıdır.

Nelere ihtiyacımız var?

• Limon
• Bıçak
• Cam kap
• Su
• Peçete
• Kaşık

Ne yapıyoruz?

Çekirdeklerini çimlendireceğimiz limonun kabuğunda herhangi bir çürüme ya da bozulma olmamasına dikkat edelim. Limonu ikiye bölerek içindeki çekirdekleri çıkaralım. 

Çıkardığımız çekirdekleri ılık su dolu cam kaba alalım. Suyun içindeki çekirdeklerden bazıları yüzebilir, bazıları askıda kalabilir, bazıları da batabilir. Yüzen ve askıda kalan çekirdekleri kaşık yardımıyla toplayıp kaptan çıkaralım, çünkü bu çekirdekler çimlenmeyecektir. Suda batan çekirdekleri, kabuklarının kolay ayrılması için oda sıcaklığında üç gün suda bekletelim.

 Üç günün ardından limon çekirdeklerini sudan alalım ve sert kabukları çıkaralım.

Kabuğunu çıkardığımız limon çekirdeklerini bir peçete üzerine sıralayalım. Çimlenen ve büyüyen limon çekirdeklerini peçeteden ayırmak daha kolay olduğu için pamuk yerine peçete tercih ettik.

Çekirdekler ortada kalacak şekilde peçeteyi ikiye katlayalım.

Peçeteyi çok da sıkı olmayacak ve tohumlar hava alabilecek şekilde tekrar katlayalım. Daha sonra ılık su ile peçeteyi nemlendirelim.

Peçetenin içindeki limon çekirdeklerini cam kaba yerleştirelim. Tohumların doğrudan suyun içinde olmaması için peçeteyi tohumlar üste gelecek şekilde yerleştirelim. Kabın içine az miktarda su ekleyelim ve peçetenin sürekli nemli kalmasını sağlayalım. Limon çekirdeklerinin çimlenebilmesi için cam kabı oda sıcaklığına sahip bir ortamda doğrudan güneş almayan bir yerde bekletelim.

2 gün sonra…

Çekirdeklerden birinin çimlenme sürecine girdiğini gözlemledik.

6 gün sonra…

Çekirdeklerden yedisinin tohum kabuğunun patladığını gördük. Çimlenmenin başında tohumdan ilk olarak kök kısmı çıkar.

13 gün sonra…

Çekirdeklerden on üçü çimlenme sürecine girdi, iki tanesinde değişiklik olmadı, bir tanesi ise çürüdü.

Çimlenmeye daha önce başlayan limon çekirdeklerinin köklerinin daha belirgin olduğunu gördük.

Diğer çekirdeklerin ise tohum kabuğunu çatlatıp köklerinin çıktığını gözlemledik.

19 gün sonra…

Çimlenme sürecine girmemiş sadece bir çekirdek kaldığını, bir çekirdeğin de çimlenme gerçekleşmeden çürüdüğünü gözlemledik.

Bu aşamada gövde kısmının çıktığını ve köke ters yönde yöneldiğini gördük.

Daha gelişmiş çekirdeklerde gövdenin üst kısmında yaprak oluşumu gözlemledik.

25 gün sonra…

Çekirdeklerden iki tanesinin çürüdüğünü ancak geri kalanların çimlendiğini ve büyüme aşamasına geçtiğini gördük.

Kök boyunun hayli uzadığını, gövdenin belirginleştiğini ve gövdede yaprak geliştiğini gözlemledik.

Ne oldu?

Akdeniz ikliminde yani sıcak iklimde yetişen limon, turunçgillerden çift çenekli odunsu bir bitkidir. Çimlenmenin daha kolay olabilmesi için deneyin bahar aylarında yapılması tavsiye edilir. Limonun içinde beyaz tohumlar (çekirdekler) bulunur. Tohum uygun koşullarda çimlenerek bitkinin kök, gövde ve yaprak gibi ana kısımlarını oluşturur.

Yaprakları çıkan bitki artık fotosentez yapmaya başlayacağı için toprağa ekilir ve güneş gören ortama konur. Çimlenmiş limon çekirdeklerinin kökleri kazık kök olduğundan bitki gelişimi için derin bir saksıya alınmalıdır.

Yukarıdaki süreçte limon çekirdeklerinin çimlenmesini, büyümesini ve gelişmesini izledik. Siz de yaklaşık bir aylık süreçte limonun içindeki çekirdekleri çimlendirerek kök, gövde ve yaprak oluşumunu gözlemleyebilirsiniz. Süreç sonunda çimlendirdiğiniz limon çekirdeklerini evinizdeki bir saksıda toprağa dikerek bir limon ağacı sahibi olabilirsiniz.