“Şifrem Neydi?” Derdine Teknolojik Çareler
İnternet sitelerine girerken kullandığınız şifreleri hatırlamaya çalışmaktan bıktınız mı?
İnternet sitelerine girerken kullandığınız şifreleri hatırlamaya çalışmaktan bıktınız mı? İnternet kullanan hemen hemen herkes bu sorunu yaşıyor. Araştırmacılar ise bu soruna yönelik teknolojik çözümler üretmeye çalışıyor.
İnternet kullanımının ve mobil cihazların yaygınlaşmasıyla pek çok siteye ya da uygulamaya girmek alışkanlığımız haline geldi. Bu da, her biri için şifre oluşturmamız gerektiği anlamına geliyor. Hepsi için tek bir şifre belirlemek pratik bir çözüm gibi görünebilir, ancak hiç de güvenli sayılmaz. Çok sayıda farklı ve yeterince güvenli şifreler oluşturmak ve bunları akılda tutabilmekse epey zahmetli.
ABD’deki Carnegie Mellon Üniversitesi’nde, bir araştırma ekibi şifre sorununu çözmek amacıyla hafıza tekniklerinin kullanıldığı bir sistem geliştirdi. Bu sistemle hem güvenli şifrelerin oluşturulması hem de bunların çok daha kolay şekilde akılda tutulması mümkün oluyor. Araştırmacılar söz konusu sistemi, Joshua Foer’in Moonwalking with Einstein (Einstein’la Ay Yürüyüşü) adlı kitabındaki İnsan-Eylem-Nesne (İngilizce kısaltması PAO) yönteminden esinlenerek geliştirmiş.
Sistem, önce sizden ilginç bir yer (örneğin bir futbol sahası) ile ünlü olan (örneğin Barış Manço) ya da tanıdığınız bir kişinin resimlerini seçmenizi istiyor. Daha sonra, rastgele bir nesneyle rastgele bir eylem hayal ederek bir “PAO hikâyesi” oluşturmanız gerekiyor. Örneğin “Barış Manço futbol sahasında telefon haşlıyor.” Birkaç görüntü çifti oluşturup onlarla ilgili hikâyeleri ezberledikten sonra ise sıra şifreler üretmeye geliyor. Örneğin yukarıdaki hikâyede “telefon” ve “haşlamak” kelimelerinin ilk üç harfi birleştirilerek “telhaş” şeklinde bir şifre oluşturulabilir. Böylece Barış Manço’ya ve futbol sahasına ait resim ikilisiyle ilişkili bir şifre üretilmiş olur. Birkaç resim ikilisi yan yana getirildiğindeyse kırılması hayli zor şifreler oluşturulabiliyor. Eğer dokuz cümle ezberlerseniz bu sistemle 126 farklı şifre üretilebiliyor.
Tüm bunlar biraz zahmetli gibi görünse de araştırmacıların geliştirdiği mobil uygulama sayesinde sistemi kullanmak kolaylaşıyor; mobil cihazınız, size resim ikililerini ara ara rastgele biçimde göstererek onlarla ilgili oluşturduğunuz hikâyeleri kafanızda canlı tutmanızı sağlıyor.
Kanada’dan başka bir araştırma ekibiyse “öyküleyici doğrulama” olarak adlandırdıkları farklı bir şifreleme sistemi oluşturmuş. Sistemde bir kişinin günlük etkinlikleriyle ilgili ayrıntılar şifre olarak kullanılıyor. Ottawa’daki Carleton Üniversitesi’nde görev yapan Carson Brown ve çalışma arkadaşlarının oluşturduğu sistem, arka planda günlük etkinliklerinizi kaydedebilen bir bilgisayar programı ya da mobil uygulama üzerinden yürüyor. Örneğin bu sistem bilgisayarda hangi oyunu ne kadar süre oynadığınızı, Facebook’ta paylaştığınız videoları, Foursquare gibi sosyal ağ sitelerine girişlerinizi ve bunlara benzer birçok şeyi kaydedilebiliyor. Bunlar bir kere kaydedildikten sonra bu sistemi kullanan bir siteye giriş yapmak istediğinizde, sistem size bu kayıtlara dayalı sorular soruyor. Dolayısıyla bir internet sitesine giriş yapmak adeta oyun oynamaya benziyor.
Kaynaklar:
