Sosyal İnovasyon Nedir ve Neden Önemlidir?

undefined undefined/iStock.com

İnovasyon Nedir?

İnovasyon, bir fikri satılabilir bir ürüne ya da hizmete dönüştürme sürecini ifade eden bir kavramdır. İnovasyon, yenilik olarak da ifade edilir.

Günümüzde inovasyon, yeni bir ürün üretmenin yanı sıra ekonomik büyümeyi ve istihdamı teşvik eden, firmaların ve toplumların gelişimine katkıda bulunan bir göstergedir. İnovasyon, teknolojiden sağlığa, çevreden eğitime kadar pek çok alanda hayatımızı değiştirecek yenilikleri içerir.

İnovasyon Örnekleri Neler?

Gündelik uygulamalardan karmaşık veri analizleri dâhil birçok alanda kullanılan yapay zekâ, finansal işlemlerden tedarik zinciri yönetimine kadar çeşitli sektörlerde güvenlik ve şeffaflığı artırmak için kullanılan blokzincir teknolojisi, güneş panelleri ve rüzgâr türbinleri gibi yenilenebilir enerji teknolojileri, otonom araçlar ve nesnelerin interneti teknolojileri inovasyona örnek verilebilir.

Sosyal İnovasyon Nedir?

evandrorigon/E+/Getty Images

Sosyal inovasyon, toplumda karşılaştığımız sorunlara yeni bakış açıları getiren bir yöntem olup daha etkili, daha adil ve sürdürülebilir çözümler üretmeyi amaçlar. Sosyal inovasyon kapsamında üretilen projeler, çalışmalar ve araştırmalar sürdürülebilir bir gelecek yaratmak için bir olasılık değil zorunluluk olarak hayatımıza yansır. 

İnsan refahını iyileştirmeyi, sosyal ilişkileri ve iş birliklerini artırmayı amaçlayan yeni ürünlerin, hizmetlerin ve modellerin geliştirilmesini hedeflemesi nedeniyle sosyal inovasyon, artık pek çok şirket ve kuruluşun ilgi odağı hâline geldi. Tüm bu gelişmeler sosyal inovasyonu teşvik etmenin yanı sıra üniversite, devlet, sanayi, toplum ve çevre bağlamında da çözümlere yönlendiriyor.

Sosyal inovasyon, ulusal ve uluslararası stratejilerde de giderek artan bir önem kazanıyor. Örneğin Birleşmiş Milletler'in 2030 Gündemi'nde belirlenen “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” kapsamında, yoksulluğun azaltılması, refahın artırılması, çevresel zararların önlenmesi ve sosyal değerlerin korunması gibi konulara odaklanılıyor. Bu küresel çabalar, cinsiyet eşitliği ve sosyal veya fiziksel engeller nedeniyle eşit fırsatlara erişimde zorluk yaşayan bireylerin desteklenmesi gibi sosyal konuların yanı sıra ekonomik büyüme ve teknolojik gelişmeyi de kapsıyor ve herkesin kalkınma sürecine dâhil edilmesini hedefliyor.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

Sosyal İnovasyon Örnekleri Neler?

Ülkemizden ve dünyada öne çıkan sosyal inovasyon örnekleri her geçen gün artıyor. İşte bu örneklerden bazıları:

• Grameen Bank, Grameen Bank'ın kurucusu ve mikro kredinin öncüsü olan Muhammed Yunus, Jobra köyünden 42 kadına kendi cebinden 27 doları ödünç vererek yoksulların son derece iyi kredi riskleri olduğunu kanıtlayacak bir sistem kurguladı ve kadınlar kredinin tamamını geri ödedi. Yunus, kadınların çok küçük miktarlarda sermayeyle bile gelir elde etmek için kendi kapasitelerine yatırım yaptığını keşfetti. Grameen Bank, kredilerine faiz uygulayarak ve daha sonra diğer kadınlara yardım etmek için sermayeyi geri dönüştürerek ayakta kaldı.

• FoodCycle, 2009 yılında İngiltere’de başlayan ve yiyecek israfını engellemek için kurulan bir girişim. Yiyeceklerin israf edilmesinin önüne geçilerek yiyecek ve malzemeler gönüllü ekipler tarafından toplanıyor ve ihtiyaç sahipleri ile buluşturuluyor. Kişiler sisteme hem yiyecek bağışında bulunabiliyor hem de gönüllülük esasına göre yemek pişirme, dağıtma ve temizlik gibi konularda aktif rol oynayabiliyor.

• Açıköğretim Sistemi: Türkiye’de ilk defa Anadolu Üniversitesi’nde açılan ve herkese eğitim eşitliği sağlayan “Açıköğretim Sistemi” önemli bir sosyal inovasyon örneği olarak gösterilebilir. Uzaktan eğitim teknolojileri, videolar ve kitaplarla desteklenen bu eğitim modelinde kişiler sertifikalar, ön lisans ve lisans diploması alabiliyor.

• E-Devlet Platformu: Birçok kurum ve kuruluşun tek bir çatı altında birçok kamu hizmetini sunduğu bir platform olan E-Devlet platformu 2007 yılında hizmete girdi. Portal, özellikle koronavirüs salgını döneminde pek çok evrakın ve işlemin dijital olarak tutulmasını veya yapılmasını sağlaması açısından da önemli bir misyon üstlendi.