Üçüncü El İçicilik ve Şeker Hastalığı
Sigara sadece içenlerin sağlığını olumsuz etkilemiyor. Pasif içicilik hepimizin aşina olduğu bir kavram. Ancak bir de üçüncü el içicilik var.
Duvarların, mobilyaların, halıların ya da perdelerin yüzeyine tutunan sigara dumanı çevredeki canlılara zarar vermeye devam ediyor. Geçmişte yapılan çalışmalar, üçüncü el içiciliğin akciğerlere ve karaciğerlere zarar verdiğini, hiperaktivite de dâhil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına sebep olduğunu göstermişti. Riverside’daki Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan Dr. Neena Adhami ve arkadaşlarının PLoS ONE’da yayımladıkları makale, üçüncü el içiciliğin sebep olduğu sağlık sorunları listesine şeker hastalığının da eklenmesi gerektiğini gösteriyor.
Araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları deneylerde önce hayvanların içerisinde tutulacakları kafesleri sigara dumanına maruz bırakmış. Daha sonra bu kafeslerin içerisinde yaşayan farelerde meydana gelen sağlık sorunlarını gözlemlemişler. Sonuçlar, üçüncü el içiciliğin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne seriyor. Sigara dumanına maruz bırakılmış kafeslerin içinde yaşayan fareler, kontrol grubu farelerine (sigara dumanına maruz bırakılmamış kafeslerin içinde yaşayan farelere) göre daha zayıf kalıyor. Ayrıca bu farelerde insülin direnci ortaya çıkıyor.
İnsülin vücuttaki şeker metabolizmasını düzenleyen bir hormon. Pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması durumunda “birinci tür diyabet” olarak adlandırılan şeker hastalığı ortaya çıkar. “İkinci tür diyabet” olarak adlandırılan şeker hastalığıysa hücrelerin kandaki insülin hormonuna karşı tepkisizleşmesinin (insülin direncinin) sonucudur. Sigara dumanına maruz bırakılmış kafeslerde yaşayan farelerde insülin direncinin görülmesi, üçüncü el içiciliğin şeker hastalığına da sebep olabileceğini gösteriyor.
Üçüncü el içicilikten en çok etkilenenlerin bebekler ve yaşlılar olduğu belirtiliyor. Çünkü küçük bebekler, özellikle emekleme dönemlerinde, sigara dumanına maruz kalmış halılara ve diğer eşyalara sıklıkla temas ediyor. Yaşlıların üçüncü el içicilikten daha fazla etkilenmelerinin nedeniyse yıpranmış organlarının hastalıklara karşı daha az dirençli olması.
Eğer geçmişte sigara dumanına maruz kalmış ortamlarda bulunuyorsanız siz de üçüncü el içiciliğin zararlı etkileriyle karşılaşabilirsiniz. Çünkü duvarların ya da mobilyaların üzerine sinen sigara dumanı çok uzun süre kaybolmuyor. Kuvvetli temizleyiciler kullanarak sigara dumanı kalıntılarından kurtulmaya çalışabilirsiniz. Ancak bu temizleyicilerin içindeki kimyasal maddelerin de insan sağlığı için zararsız olduğu söylenemez. Dolayısıyla sigaranın zararlı etkilerinden kurtulmanın en iyi yolunun hiç sigara dumanına maruz kalmamış ortamlarda yaşamak olduğunu söyleyebiliriz.