logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Sağlıklı Beslenme Takıntıya Dönüşebilir mi?

Yalan Haberler Neden Gerçek Haberlerden Daha Hızlı Yayılıyor?

Antarktika’da Dev Buz Dağı Oluştu

Bazı Müzelerde Flaşlı Fotoğraf Çekilmesine Neden İzin Verilmez?

Hem Karada Hem Denizde Hareket Edebilen Robot Kaplumbağa

Uluburun Batığında 3.500 Yıllık Tedarik Zincirinin İzleri Bulundu

Mercek Bulutu Nasıl Oluşur?

En Popüler Dinozorlar Hangileri?

Astronomide Uzaklıklar Paralaks Yöntemiyle Nasıl Hesaplanır?


Manyetik Alanı Değiştirelim

Namdar Gürsönmez
12/04/2022

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, Dünya’nın manyetik alanından daha güçlü bir manyetik alan üretip bu manyetik alanı pusula yardımıyla gözlemliyoruz.

Manyetik Alanı Değiştirelim

Bilmekte Fayda Var!

Dünyanın Manyetik Alanı Nasıl Oluşur?

Dünya’nın yarıçapı yaklaşık 3.480 kilometre olan çekirdeğinde büyük oranda demir ve az miktarda nikel eriyik hâlde bulunur. Dünya’nın manyetik alanı da çekirdekteki elektrik yüklü demir ve nikel atomlarının hareketlerinden kaynaklanır. Bu durum Dünya’nın dev bir mıknatıs gibi davranmasına neden olur. Oluşan bu manyetik alan, canlı hayatını önemli ölçüde etkiler. Manyetik alan, canlılar için yaşamsal tehdit oluşturan radyasyona karşı kalkan vazifesi görmesinin yanı sıra insanların ve bazı canlıların yön bulması konusunda da kolaylık sağlar.

Dünya’nın biri coğrafi Kuzey Kutbu, diğeri de coğrafi Güney Kutbu yakınlarında olmak üzere iki manyetik kutbu vardır. Manyetik kuzey kutbu coğrafi Güney Kutbu yakınlarında, manyetik güney kutbu ise coğrafi Kuzey Kutbu civarında yer alır. Zıt manyetik kutuplar birbirini çeker, benzer manyetik kutuplar ise birbirini iter. Bu yüzden bir pusulanın manyetik iğnesinin kuzey kutbu coğrafi kuzeyi, güney kutbu ise coğrafi güneyi işaret eder.

VectorMine/iStock

Dünya'nın manyetik alanı

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, uygun malzemeler kullanarak Dünya’nın manyetik alanından daha güçlü bir manyetik alan üretip bu manyetik alanı pusula yardımıyla gözlemliyoruz.

Nelere İhtiyacımız Var?

  • 1 adet 20 cm x 30 cm boyutlarında ambalaj kartonu 
  • 1 adet 20 cm x 20 cm boyutlarında ambalaj kartonu 
  • 2 adet 10 cm x 20 cm boyutlarında ambalaj kartonu 
  • 1 adet 3 cm x 25 cm boyutlarında ambalaj kartonu 
  • 1 adet 2,5 mm kalınlığında, 2,40 m uzunluğunda iletken kablo
  • 1 adet krokodil kablolu dörtlü pil yatağı 
  • 4 adet 1,5 V’luk kalem pil
  • 6 adet mini pusula
  • 1 adet 15 cm çapında Dünya görseli
  • Cetvel
  • Kurşun kalem
  • Silikon tabancası ve silikon
  • Makas 
  • Şeffaf bant

Uyarı:

Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olalım. Silikon tabancasının elimizi yakmamasına dikkat edelim.

Ne Yapıyoruz?

Ne Oldu?

Pil yatağından çıkan kırmızı krokodil kabloyu kare şeklindeki iletken kabloya temas ettirdiğimizde telin üzerinden elektrik akımı geçmeye başladı. Elektrik yüklerinin hareketlerinin ortaya çıkardığı manyetik alan pusulaların iğnelerini saptırdı.

Oluşan manyetik alanın büyüklüğü telden geçen akımın büyüklüğü ile doğru orantılıdır. Telden uzaklaştıkça manyetik alanın büyüklüğü azalır. Bu durumu pusulamızı iletken tellere yaklaştırıp uzaklaştırarak gözlemleyebiliriz. 

Düşünelim!

  • Pil yatağı ile iletken kablo arasındaki bağlantıların yerini değiştirirsek pusula iğnelerinin sapma yönünde bir değişiklik gözlemler miyiz?

Kaynaklar:

  • Komisyon,10. Sınıf Fizik Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2019.
  • https://www.exploratorium.edu/snacks/circles-of-magnetism

Yazar Hakkında:

Namdar Gürsönmez
İzmir Çiğli-Karşıyaka Aydoğan Yağcı Bilim ve Sanat Merkezi Fen Bilimleri Öğretmeni
Konu
Tasarla ve Yap
Manyetizma

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Eski ve Yeni Uluslararası Birim Sistemi

Haberler • 30-01-2019

Satranç - Ocak 2023

Satranç • 04-01-2023

Otonom Araçlar Çevrelerini Nasıl “Görüyor”?

Haberler • 13-09-2022

Simyadan Kimyaya: Modern Kimyanın Doğuşu

2019 Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı • 28-02-2019

Robot Balık SoFi

Haberler • 14-03-2019

Kuantum Bilgisayarlar ve Kübitler

Haberler • 25-03-2019

Okyanus Kirliliğinin Canlılara Etkisi

Haberler • 17-04-2019

DNA’dan Gene

Grafik Bilgi • 17-01-2020

Ayın Matematik Sorusu - Aralık 2022

Ayın Matematik Sorusu • 02-12-2022

Ayın Matematik Sorusu - Kasım 2022

Ayın Matematik Sorusu • 02-11-2022

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş