Antarktika Günlükleri XVIII

Ülkemizden Antarktika’da araştırma yapan bilim insanlarımıza da günlüklerde yer verelim. Beyaz Kıta'ya araştırma amacıyla giden ilk bilim insanı Prof. Dr. Atok Karaali. İyonosfer fizikçisi Prof. Dr. Atok Karaali, 1968 yılında Stanford Üniversitesi adına Antarktika’da araştırmalar yapmış. Bir yıl Antarktika’da kalan Prof. Karaali gözlem için kullanılan cihazları çalıştıran, üssü ısıtan, içme ve kullanma suyunun elde edilmesini sağlayan yeni iki jenaratörü denemiş. Bu araştırmalarından dolayı kıtanın güney tarafında bulunan bir kayalığa soyadına atfen “Karaali Kayalıkları” denmiş. Antarktika’da çalışmalar yapan başarılı bir diğer bilim insanımız Prof. Dr. Umran İnan. Şu anda Koç Üniversitesi rektörü olan Prof. İnan’ın üst atmosfer ile ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı Viktorya bölgesindeki bir tepeye soyadına atfen “İnan Tepeleri” denmiş. Antarktika’da çalışma yapan diğer araştırmacılarımız Prof. Dr. Bayram Öztürk, Doç. Dr. Burcu Özsoy Çiçek, Doç. Dr. İzzet Noyan Yılmaz, Doç. Dr. Barış Salihoğlu, Dr. Bettina Fach Salihoğlu, Dr. Sinan Hüsrevoğlu, Dr. Fidan Göktaş, Dr. Murat Aydın, Dr. Can Bizsel, Yrd. Dr. Yakup Çelik, Doç. Dr. Orhan Polat ve Meltem Ok. Ayrıca Doç. Dr. Elif Genceli Güner de Antarktika’da yeni iki mineral keşfederek bilim dünyasına duyurmuştur. Antarktika Kutup Bilimsel Araştırmalar Merkezi (TAKBAM) ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) da kıtada çalışmaları var. Toplam araştırmacı sayımız bir elin parmakları kadar. Diğer ülkelerin sadece bir yılda 100’lerle ifade edilen araştırmacı sayısına bakıldığında hayıfanmamak mümkün değil. 2016 Türk Antarktika Bilim Seferi ile şimdilik araştırmacı sayısını iki katına çıkarmış olduk. Ancak bu yeterli değil. Antarktika’ya ulaştıktan sonra yapılan çalışmalar bilimsel yayınlara dönüştüğünde anlamlı oluyor. Bilimsel yayınlar ise yıllara dayalı çalışmalarla elde ediliyor. Yani bu yıl yaptığımız gibi bilim seferlerimizin sürekli olması ve sayısının artması gerekiyor. Bunun yanı sıra turist olarak kıtaya giden ve bazı sportif etkinliklerde bulunan vatandaşlarımız da var. Örneğin daha önce de değindiğimiz gibi 2013 ilkbaharında Antarktika’ya deniz seferi yapan Uzaklar II yelkenlisinin kaptanı Osman Atasoy’un Türkiye’nin kıtada bir araştırma üssü kurmasına yönelik ısrarlı önerileri kamuoyunda karşılık buldu ve Antarktika konusu yeniden ülke gündemine girdi.

Antarktika’dan TÜBİTAK’a

Prof. Dr. Atok Karaali, muhtemelen Antarktika’ya ayak basan ilk Türk bilim insanı. Yurt dışından döndükten sonra (1970) araştırmalarına TÜBİTAK’ta devam etti. Çok kısa aralıklar haricinde 2004 yılına kadar TÜBİTAK’ta görev yaptı. Adına atfen verilen “Karaali Kayalıkları” 750 22’00’’S, 1370 55’00’’ W koordinatlarında yer alıyor.