Antarktika Günlükleri XX

Antarktika’da hem kara hem de deniz buzları var. Kara kısmında ortalama buz kalınlığı 1,8 kilometredir, bu buzulların kalınlığı 4,8 kilometreye varabiliyor. Karadaki buzun hacmi ise yaklaşık 30 milyon km³. Diğer bir deyişle, Dünya’daki buzun %90’ı Antarktika’da. Bununla birlikte, Dünya’daki içilebilir tatlı suyun %70-%85’i de Antarktika’da kara buzu olarak duruyor. Küresel iklim değişikliği ise bu tatlı su rezervini tehdit ediyor.

Antarktika kıtasında buz örtüsünün altındaki kara parçası üzerinde çok sayıda buz altı gölü var. Bu göller radyo ses dalgaları ile belirlenebiliyor. Bu yöntemle belirlenen ilk göl 1970 yılında tespit edildi. Bugün, 400 civarında gölün kalın buz tabakası altında yer aldığı belirlenmiş durumda. Bilim adamları bu göllerin Antarktika’da yaşam için en uygun yerler olabileceği için çok önemli olduklarını düşünüyor. Göllerin büyük çoğunluğu kıtanın doğu kısmında yer alıyor.

Antarktika’daki buz altı göllerden en önemlisi Vostok Gölü. Bu gölün atmosferle bağlantısının milyonlarca yıl önce kesildiği tahmin ediliyor. Göl adını Rusya’nın Vostok Araştırma İstasyonu'ndan alıyor. 1960’lı yılların sonlarına doğru buzun altını gösteren radarların gelişmeye başlamasıyla göl keşfedildi. 1996 yılında hem radar hem de uydu verileriyle gölün tüm kısımları belirlendi ve Vostok dünyanın yüzey alanı bakımından 15’inci, hacim bakımından ise 7’inci büyük gölü olarak kayıtlara geçti. 2012 yılında yaklaşık 20 yıllık bir sondaj işleminden sonra göle ulaşıldı. Göle ulaşmayı çok daha uzun yıllardır bekleyen bilim insanları bu amaca ulaştıktan sonra gölde hayat olup olmadığı ile ilgili çalışmalara başladılar.

Bir başka önemli buz altı gölü ise Whillans Gölü’dür. Bu göl Ross buzulu yakınlarında ve yaklaşık 800 metrelik bir buz kütlesinin altında yer alır. Hem Vostok hem de Whillans göllerinde tarih öncesi denebilecek kadar uzun bir zamandan kalma bakteriler keşfedildi.