Antarktika Yolundan Notlar

Patagonya’nın En Güneyi Ateş Toprakları’nın Canlıları

Antarktika yolunda gemiye binmeden önceki son durak olan, Arjantin’e bağlı Ushuaia şehrindeyiz. Ushuaia yerel Yamana dilinde “doğuya bakan koy” anlamına geliyor. Ushuaia, Güney Amerika’nın en ucunda yer alan ve Ateş Toprakları (Tierra del Fuego) olarak bilinen bölgede bulunuyor. Hemen güneyinde ise Beagle Kanalı yer alıyor. Beagle Kanalı, Atlantik Okyanusu ile Pasifik Okyanusu’nu birbirine bağlayan dar bir boğaz. Ushuaia Limanı’ndan doğuya doğru yola çıkıldığında sağ taraf Şili toprakları, sol tarafsa Arjantin toprakları içinde kalıyor. Biz de işte tam bu noktada bölgenin biyoçeşitliliği ile ilgili gözlem yapmak ve görüntü almak için küçük bir tekneye bindik ve Beagle Kanalı boyunca ilerledik.

Cinclodes antarcticus

Albatros

Chloephaga picta - Yayla kazı

Chimango caracara - Doğangillerden bir yırtıcı

Macellan karabatağı

Ateş Toprakları kızıl tilkisi

Güney Amerika kürklü foku

Chloephaga hybrida - Yosun kazları

Kanalın içinde çok sayıda küçük ada ve adacıklar var. Bu adalar deniz kuşları ve deniz memelileri için çok uygun yaşam ve dinlenme alanları. Kanal boyunca ilerlerken karşımıza ilk olarak kaya karabatağı ya da Macellan karabatağı (Phalacrocorax magellanicus) olarak adlandırabileceğimiz tür çıkıyor. Bu karabataklar sadece eylül ve mart aylarında büyük koloni oluşturuyor. Bir başka adada Güney Amerika kürklü foku (Arctocephalus australis) kolonisine rastlıyoruz. Arjantin, Şili, Peru, Uruguay sahilleri ve çevresinde yaşayan bu fokun dünya popülasyonunun 250 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. Özellikle 18. yüzyılda kürkü için çok avlanan bu türün soyu günümüzde nispeten daha az tehlike altında. Kanal boyunca önemli bir besin kaynağı olan dev kahverengi deniz yosunlarına (kelp) da rastlıyoruz. Adalar üzerinde dinlenen yosun kazları (Chloephaga hybrida; erkek birey beyaz, dişi birey kahverengi), Patagonya ördeği (Tachyeres patachonicus), ateş çalısı, Bolax çayırları (Bolax gummifera), bölgeye endemik olan Cinclodes antarcticus kuşu rastladığımız canlılardan bazıları.

Beagle Kanalı’ndan sonra fotoğraf çekmek için Ateş Toprakları Milli Parkı’nı (Tierra del Fuego National Park) ziyaret ettik. Buzul vadilerinin ortasında yer alan parkın içinde Fagnano ve Roca gölleri ile şelaleler bulunuyor. Lamaya çok benzeyen Guanaco, misk faresi, kunduz, Ateş Toprakları kızıl tilkisi, yayla kazları, doğangillerden yırtıcı bir kuş ise parkta yaşayan canlılardan bazıları. Milli parktan sonra Ushuaia’nın doğusunda yer alan Deniz Memelileri Müzesi’ne (Harberton History & Nature) geçtik. Burası şehrin 90 km kadar doğusunda, ıssız denebilecek bir bölgede yer alıyor. Müzede 5000’den fazla deniz memelisi örneği bulunuyor. Bu, müzeyi dünyanın en büyük deniz memelisi koleksiyonu yapıyor. Deniz memelilerinin yanı sıra deniz kuşları, bazı omurgasızlar ve balıklar da müzede sergileniyor.

Ateş Toprakları’ndaki ekosistem ve biyoçeşitlilik ile ilgili gözlem ve fotoğraflarımızı Türkiye’ye döndükten sonra daha geniş biçimde size aktaracağız. Bundan sonraki Antarktika üzerine yazılarımız teknik imkânlar elverdiğince devam edecek.

Fotoğraflar: Dr. Bülent Gözcelioğlu