Fiziksel Sabitler Gerçekten Sabit midir?

Sezyum Atom Saati

Albert Einstein tarafından geliştirilen genel görelilik kuramının sonuçlarından biri de evrenin zamanla genişlemesidir. Bu durum evrenin uzak kısımları arasındaki mesafelerin zamanla arttığı anlamına gelir. Ancak evren genişlerken içindeki cisimlerin boyutları değişmez. Genişleyen, cisimler değil uzaydır.

Aslında Einstein ilk başlarda genişleyen evren düşüncesinden hoşlanmamış ve kozmolojik sabit adı verilen bir sabiti genel görelilik denklemlerine ekleyerek durağan bir evren modeli oluşturmaya çalışmıştı. Ancak Edwin Hubble tarafından 1929 yılında yapılan gözlemler, istisnasız her yöndeki gökcisimlerinin Dünya’dan uzaklaşmakta olduğunu, yani evrenin genişlediğini gösteriyordu. Einstein, durağan bir evren modeli oluşturmak için genel görelilik denklemlerini değiştirmesinden, daha sonraları hayatının en büyük hatası olarak bahsedecekti.

Evrenin genişlediğinin gözlemler yoluyla doğrulanmasından beri bilim insanlarını meşgul eden bir konu, fiziksel sabitlerin gerçekten de sabit olup olmadığı. Dinamik bir evrende fiziksel bir nicelik zamanla değişmeden kalabilir mi? Geçmişte bu soruya cevap bulmak için pek çok araştırma yapılmış, ancak net bir sonuç elde edilememişti. Physikalisch-Technische Bundesanstalt’ta çalışan bir grup araştırmacının yaptığı son çalışmalarda ise fiziksel sabitlerin zamanla değiştiğine dair bir sonuca ulaşılamadı.

Dr. N. Huntemann ve arkadaşları, araştırmalar sırasında sezyum ve iterbiyum elementlerinin kullanıldığı atom saatleri ile yapılan zaman ölçümleri arasındaki farkları incelemiş. Bu ölçümler arasında belirgin bir sapma gözlemlenseydi, bu durum proton ve elektronun kütlelerinin oranının zamanla değiştiği anlamına gelecekti. Ancak sonuçlar son beş milyar yıl içinde bu oranda herhangi bir değişiklik olduysa bile değişiklik oranının 1/1.000.000’dan küçük olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla bu oranın evrensel ve kararlı bir sabit olarak kabul edilebileceği belirtiliyor. Dr. N. Hunteman ve arkadaşlarının yaptığı araştırmanın sonuçları Physical Review Letters’ta yayımlandı.