logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Kitap Okumak ve Ekran Başında Vakit Geçirmek Beyni Farklı Etkiliyor

Mikroplastikler Bulaşıcı Hastalık mı Yayıyor?

Negatif Sayılar Neden Var?

Felçli Hastaların Konuşmasını Sağlayan Teknoloji

Kediler Neden Mırlar?

Sinir Sistemi Nedir? Sinir Sistemini Oluşturan Organlar Neler?

Okyanus Akıntıları 2050’de Durabilir! Peki Bu, Dünya İçin Ne Anlama Geliyor?

Uranüs’ün Halkalarının En Detaylı Görüntüsü

Yapay Zekâ Bilinç Kazanabilir mi?


İki Yeni Atomaltı Parçacık Bulundu

Dr. Mahir E. Ocak
27/11/2014

Yakın zamanlarda CERN'de yapılan bazı deneyler sırasında standart model tarafından varlıkları tahmin edilen, fakat daha önce gözlemlenememiş iki parçacık keşfedildi.

İki Yeni Atomaltı Parçacık Bulundu

Günlük hayatta aşina olduğumuz bütün maddeler, atomlardan meydan gelir. Her ne kadar atom kelimesi Eski Yunancada “bölünemez” anlamına gelse de atomlar daha küçük yapı taşlarından oluşur. Atomların merkezinde, içinde protonlar ve nötronlar bulunan yoğun bir çekirdek vardır. Çekirdek ise bir elektron bulutu tarafından çevrelenir.

Parçacık fiziğinin standart modeline göre elektronlar temel parçacıktır. Yani kendisinden daha küçük bileşenlere bölünemezler. Ancak protonlar ve nötronlar temel parçacık değildirler. Kuark adı verilen temel parçacıkların bir araya gelmesiyle oluşurlar.

Standart modelde doğada serbest halde bulunabilen temel parçacıklara leptonlar denir. Bu gruba ait parçacıkların en bilinen örneği elektrondur. Kuarklar ise kendileri temel parçacık olmalarına rağmen doğada serbest halde gözlemlenemedikleri için lepton sınıfına girmez. Kuarkların bir araya gelmesiyle oluşan ve doğada serbest olarak gözlemlenebilen parçacıklar iki sınıfa ayrılır. Mezon olarak adlandırılan parçacılar iki kuarktan, baryon olarak adlandırılan parçacıklar ise üç kuarktan oluşur. Mezonların ve baryonların, yani kuarklardan oluşan parçacıkların, genel adı ise hadrondur. Protonlar ve nötronlar üç kuarktan oluşan parçacıklar oldukları için baryon sınıfına girer.

Parçacık fiziğinin standart modeline göre çok sayıda parçacık vardır. Ancak bunların çoğunu günlük hayatta gözlemleyemeyiz, çünkü kararsızdırlar. Çeşitli fiziksel süreçler bu parçacıkların oluşmasına sebep olsa da, kısa süre içinde parçalanarak başka maddelere ve enerjiye dönüşürler.

Parçacık fiziği ile ilgili yapılan araştırmaların amaçlarından biri de standart model tarafından varlıkları tahmin edilen, fakat doğada gözlemlenemeyen parçacıkları keşfetmeye ve özelliklerini incelemeye çalışarak standart modeli test etmektir. Böylece kuramdaki muhtemel hataları fark etmek ve kuramı daha da mükemmelleştirmek mümkün olur. Bu amaçla çalışmalar yapan en önemli merkezlerden biri, İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN). Yakın zamanlarda yapılan bazı deneyler sırasında standart model tarafından varlıkları tahmin edilen, fakat daha önce gözlemlenememiş iki parçacık keşfedildi. Xi_b ve Xi_b* adı verilen parçacıklar üç kuarktan oluşuyor yani baryon sınıfına giriyor. Yeni keşfedilen parçacıkların kütlesi, protonun kütlesinin yaklaşık altı katı.

 

CERN'deki deneylerde kullanılan bir dedektörün kurulum aşaması

 

Konu
Parçacık Fiziği

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Yıldızlar Nasıl Oluşur?

Soru - Cevap • 27-04-2015

Ağaçlar Şehirlerin Sıcaklığını Nasıl Etkiler?

Sesli Yayın • 16-03-2018

Arılar Nasıl Bal Yapar? Balın Yapısında Hangi Maddeler Var?

Soru - Cevap • 22-03-2018

ChatGPT Nedir? Nasıl Kullanılır?

Haberler • 02-03-2023

Bir Metni ChatGPT’nin Hazırladığı Anlaşılabilir mi?

Soru - Cevap • 19-04-2023

Türkiye’nin Zehirli Örümcekleri

Yeryüzü • 10-07-2019

Gelecekteki Tehlike: Su Kıtlığı

Haberler • 22-03-2021

Türkiye’nin İlk Uzay Yolcularını Tanıyalım: Alper Gezeravcı Kimdir? Tuva Cihangir Atasever Kimdir?

Haberler • 12-05-2023

Bakteri ve Virüs Arasında Ne Fark Var?

Soru - Cevap • 10-04-2020

İmposter Sendromu: Sahtekâr Değilsiniz!

Haberler • 29-09-2021

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş