İlk Yıldızlar Sanılandan Daha Geç Oluştu
Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Planck uydusunun elde ettiği kozmik artalan ışıması ile ilgili veriler, ilk yıldızların sanılandan çok daha sonra oluştuğunu gösteriyor.
Büyük Patlama’nın 380.000 yıl sonrasından kalan kozmik artalan ışıması, evrenin genişlemesi nedeniyle bugün tüm evrene yayılmış durumda. Planck uydusu tarafından 2009-2013 arasında yapılan ölçümler, bugüne kadarki en hassas ölçümler olma özelliğini taşıyor.
Büyük Patlama’dan birkaç saniye sonra evren fotonlar, protonlar, elektronlar ve nötrinolar içeren sıcak ve yoğun bir çorba gibiydi. Yüksek yoğunluk nedeniyle elektronlar ve fotonlar sık sık birbirleriyle çarpışıyordu. Ancak evren genişledikçe parçacıklar arasındaki uzaklık artmaya ve sıcak çorba soğumaya başladı. Elektronlar ve protonlar nötr atomları oluşturmaya ve serbest kalan fotonlar büyük bir hızla yayılmaya başladı.
Planck uydusu tarafından elde edilen verilere göre Büyük Patlama’dan 550 milyon yıl sonra ilk yıldızlar oluşmaya başladı ve “Karanlık Çağ” sona erdi. Daha önceleri ilk yıldızların Büyük Patlama’dan 450 milyon yıl sonra oluşmaya başladığı düşünülüyordu. Evrenin yaşının yaklaşık 14 milyar yıl olduğu düşünülürse 100 milyon yıl çok da uzun bir süre değil. Ama ilk yıldızların oluşumu dikkate alındığında bu sürenin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. İlk yıldızların parlamaya başlamasıyla madde ile ışık etkileşti ve “yeniden iyonlaşma çağı” başladı. Yani yıldızlardan yayılan yüksek enerjili ışık, elektronları atomlardan koparmaya başladı. İlk yıldızların daha önce tahmin edilenden daha geç oluşması, ilk gökadaların da önceki tahminlerden daha geç bir zamanda oluştuğu anlamına geliyor.