logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Örümcekler Neden Kendi Ağlarına Yapışmaz?

Ayşenur Okatan
25/05/2023

Bazı örümcekler avlarını yakalamak için yapışkan ağ örer. Fakat bu örümcekler kendi ağlarına yapışmaz. Peki neden?

 

Örümcekler Neden Kendi Ağlarına Yapışmaz?

Charlotte Dessens/ iStock.com

Örümcek Ağı Ne İçin Kullanılır?

İnsanlarda gözyaşı üreten salgı bezleri gibi örümceklerin de karın kısımlarının ucunda ipek üreten salgı bezleri bulunur. İpeğin üretildiği bu bölüm, örü memesi olarak adlandırılır.

örü memesi örümcek

ZenShui/Odilon Dimier/PhotoAlto Agency RF Collections/Getty Images

Örümceğin örü memesi

Örümcekler bu ipekle avlarını yakalamak ve etkisiz hâle getirmek, düşmanlarından kaçmak veya yavrularını korumak gibi farklı amaçlar için ağ üretebilir.

ipekle avını saran örümcek

Oleksandr/iStock.com

İpek ile avını saran örümcek

Bir örümceğin ipek üreten farklı salgı bezleri bulunabilir. Örneğin ampullate, tubuliform, flagelliform, agregat, asiniform ve piriform salgı bezleri bunlardan bazılarıdır.

Görseli büyültmek için tıklayın.

örümcek

Çizim: Umut Aybek

İpek salgı bezlerinden biri olan agregat salgı bezinde örümcek ağının yapışkan olmasını sağlayan sıvı ipek üretilir. Bu sıvı ipek örümcek ağının belirli kısmında bulunur. Ağın geri kalan kısımları ise yapışkan olmayan ipekten üretilir.

Görseli büyültmek için tıklayın.

örümcek

Çizim: Umut Aybek

Yapışkan sıvı ipek, örümcek ağında damlacık gibi görünür.

Örümcek Ağı

RapidEye/iStock.com

Gün ışığında damlacık şeklinde görünen yapışkan sıvı ipek

Yapışkan örümcek ağı, ağ ören örümcekler tarafından örümcek, sinek ve diğer böcekleri yakalamak için kullanılır. Örneğin bir sinek farkında olmadan örümcek ağının yapışkan sıvısına dokunduğunda hızlıca kapana kısılır.

örümcek ağına yakalanmış arı

quangpraha/iStock.com

Örümcekler Neden Kendi Ağlarına Yapışmaz?

Örümceklerin kendi ağlarında hızlı bir şekilde hareket ederken avları gibi ağa yapışmadığını fark etmişsinizdir. Peki örümcekler neden kendi ağlarına yapışmaz? Yapılan araştırmalara göre bunun birkaç sebebi var.

Avlarının aksine, örümceklerin bacakları bütünüyle ağa temas etmez. Örümcekler ağlarının yüzeyinde çevik bir şekilde hareket eder ve bu sayede sadece bacaklarının ucundaki tüyler yapışkan sıvıya dokunur. Örümceklerin bacakları seta adı verilen fırça gibi sık ve düzensiz tüylerle kaplıdır. Bu tüylerin özellikle düzensiz olması nedeniyle örümceğin bacağı yapışkan sıvıya değse bile her bir damlacık farklı bir seta ile temas eder. Bu durum damlacıkların bir araya gelmesini ve bağ oluşturmasını önler. Bu yüzden yapışkan sıvı bu tüylere tutunamaz ve setadan kayıp düşer. Örümcekler bu durumdan daha çok ağlarını örerken yararlanır. Çünkü ağlarını örerken örümceklerin bacaklarının yapışkan ağa temas etme ihtimali daha yüksektir.

örümcek bacağı

João Burini / Alamy Stock Photo

Örümceğin bacağındaki seta adı verilen tüylerin görünümü

Bunların yanı sıra yapışkandan kaçınmak için örümcekler kendilerini çok dikkatli bir şekilde temizler. Örümcekler, ağlarına takılmalarına neden olabilecek tüm ipek parçalarını ve diğer kalıntıları bacaklarından rutin olarak temizler. Ayrıca örümcekler kurulmuş ağ üzerinde hareket ederken yapışkan olmayan iplikleri kullanır.

Kaynaklar:

  • Briceno, R. D. ve Eberhard. W. G., “Spiders avoid sticking to their webs: clever leg movements, branched drip-tip setae, and anti-adhesive surfaces”, Naturwissenschaften, 2012.
  • Eisoldt, L. ve ark., “Decoding the secrets of spider silk”, Materials Today, 2011.
  • Matk, T. ve Edward, T., “Aggregate Silk Gland Secretions of Araneoid Spiders”, Spider Ecophysiology, 2013.
  • Ramezaniaghdam, M. ve ark., “Recombinant Spider Silk: Promises and Bottlenecks”, Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 2022.
  • Römer, L. ve Scheibel, T., “The elaborate structure of spider silk”, Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 2008.
  • https://www.loc.gov/everyday-mysteries/zoology/item/how-do-spiders-avoid-getting-tangled-in-their-own-webs/
  • https://acikerisim.kku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12587/17111/556727.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • https://bilimteknik.tubitak.gov.tr/system/files/makale/btd_ekim_48.pdf
  • https://www.wonderopolis.org/wonder/why-dont-spiders-get-caught-in-their-webs
Konu
Canlılar
Doğa

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş