Siz de Hatıralarınızı Beyninizde Sherlock Holmes Gibi Kaydediyor Olabilirsiniz

Sherlock dizisinin sıkı bir takipçisiyseniz Sherlock Holmes’un kullandığı “zihin sarayı” tekniği büyük ihtimalle sizde de hayranlık uyandırmıştır. Sherlock, hafızasındaki bilgileri zihninde görselleştirip belli bir düzende konumlandırdığı bu yöntem sayesinde, birçoğumuzun dikkatini çekmeyen küçük ayrıntıları bile hafızasına kaydedebiliyor, tekrar ihtiyaç duyduğunda ise zihin sarayını ziyaret ederek bu bilgilere kolayca ulaşabiliyor. Olağanüstü bir yetenek gibi düşünülebilecek bu hafıza yöntemi aslında antik çağlardan beri biliniyor ancak bu başka bir yazının konusu olsun.

Princeton ve Stanford üniversitelerinden araştırmacılar ise insanların bir olayı hafızalarına kaydetme şekillerinin birbirine benzeyip benzemediğini belirleyebilmek için bir araştırma gerçekleştirdi.

Günlük hayatta aynı ortamda bulunduğumuz insanlarla birçok anı paylaşıyoruz. Ancak insanların genellikle aynı olayı birbirinden farklı şekilde algıladıkları, sonrasında ise farklı şekilde hatırladıkları düşünülür. Sonuçları Nature Neuroscience dergisinde yayımlanan araştırmada bilim insanları bu görüşün doğru olup olmadığını sınamak için katılımcılara 50 dakikalık bir video izletti. Bu sırada fMRI yöntemi kullanılarak katılımcıların beyin etkinlikleri kaydedildi. Daha sonra katılımcılardan izledikleri video hakkında hatırladıklarını anlatmaları istendi. Araştırmacılar bu sırada katılımcıların beyin etkinliklerini kaydetti.

Sonuçlar karşılaştırıldığında katılımcıların videodaki sahneleri izledikleri sıradaki beyin etkinliklerindeki değişimlerle, o sahneyle ilgili hatırladıklarını anlattıkları sıradaki beyin etkinliklerindeki değişimlerin birbiriyle eşleştiği anlaşıldı. Buna göre bilim insanları sadece fMRI sonuçlarını inceleyerek katılımcıların videodaki hangi sahneden bahsettiklerini doğru bir şekilde tahmin edebildi.

Araştırmada ayrıca aynı videoyu izleyen farklı insanların hem videoyu izlerken hem de videodaki sahneleri anlatırken beyinlerinde etkin olan bölgelerin birbiriyle benzer olduğu belirlendi. Bu, bir anlamda insanların aynı olayı beyinlerine kaydederken benzer şekilde kodladıkları anlamına geliyor.

Sonuçlar insanların ortak anılara sahip olduğunu gösterse de anıların zamanla nasıl kişilere özgü hale gelebildiği sorusu ise cevaplanmayı bekliyor.