Uçak Parçaları Kendi Kendini Onarabilecek

Kalkış, iniş ve hatta uçuş sırasında uçakların genellikle gövdelerinde ya da kanatlarında oluşan küçük çatlaklar bazen çok ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Kimya bölümünden Prof. Dr. Duncan Wass ve ekibinin uçak mühendisleri ile ortaklaşa yürüttüğü bir proje ile bu çatlakların kendi kendini onarması hedefleniyor. Çalışmaya göre, uçak parçalarının üretildiği karbon elyaf kompozit malzemeye özel bir sıvı karışımı ile dolu mikroküreler ekleniyor. Bu küreler, herhangi bir darbe aldıklarında kırılıyor. Böylece içlerindeki sıvı karışım açığa çıkıyor, hasar gören yüzeydeki çatlakların içine sızıyor ve gerçekleşen kimyasal tepkime sonucunda burada katılaşıyor. Bu sayede çatlakların içleri sert bir malzeme ile doluyor. Yapılan laboratuvar testleri, onarılan malzemenin aslı kadar dayanıklı olduğunu gösteriyor. Ancak, onarım süresi uçağın bulunduğu ortamın sıcaklığına göre değişiyor; sıcaklık arttıkça bu süre kısalıyor.

Proje, uçaklardaki hasar tespitinin daha kolay yapılması için de bir öneri sunuyor. Şöyle ki: Mikrokürelerin içindeki sıvı karışıma boyar madde eklenerek çatlakların onarılırken renklendirilmesi mümkün. Fakat uçak kanadında onarılmış renkli çatlakları görmek, çatlaklar tehlikeli olmasa bile, yolcuları huzursuz edebileceğinden bu renklerin çıplak gözle görülmemesi gerektiğinin altı çiziliyor.

İnsan cildinin yaralandığında kabuk bağlamasından ilham alan bütün bu çalışmalar, kendi kendini onarabilme özelliğinin sadece uçak parçalarına değil, günlük hayatımızdaki pek çok cihaza da kazandırılmasını hedefliyor. Bu listenin üst sıralarında ise sıkça çatlayan telefon ve bilgisayar ekranları bulunuyor.