Çimler Biçilince Neden Güzel Kokar?
Çimler kendileri için tehlike oluşturabilecek bir durum karşısında “yeşil yaprak uçucuları” adı verilen kimyasal maddeleri salgılayarak koku yayar.
Groveb / iStock
Doğayla iç içe büyüdüyseniz biçilmiş çimden yayılan hoş ve keskin kokuya aşinasınızdır. Normalde pek de kokusu olmayan çimler, biçildikten sonra bizi etkileyecek kadar güzel bir koku yayar. Peki bu biçilmiş çim kokusunun kaynağı nedir? Gelin yakından inceleyelim.
Klasik çim kokusu, karbon elementinden oluşan ve “yeşil yaprak uçucuları” adı verilen kimyasal maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Bu güzel kokulu kimyasal maddeler az miktarda da olsa sürekli salgılanır. Ancak çimlerde stres oluştuğunda daha çok salgılanmaya başlar ve böylece kimyasal maddelerin oluşturduğu kokuyu kolaylıkla algılayabiliriz.
Evet, yanlış duymadınız! Çimler de stres yaşayabiliyor. Çim biçme makinesinden ilk zarar gören çimler, yaşadıkları bu tehlikenin oluşturduğu stres nedeniyle uçucu kimyasal maddeleri salgılayarak komşu çimleri uyarıyor. Uyarıyı algılayan komşu çimler, yapraklarındaki şekeri ve kendileri için gerekli diğer işe yarar kaynakları kök gibi ulaşılması daha zor bölgelere ileterek olası saldırıyı en az zararla atlatmaya çalışıyor. Bu uyarı mekanizması birkaç dakika içinde devreye girebiliyor ve tehlike geçtikten sonra çimler tekrar eski hâline geri dönüyor.
Çizim: Umut Aybek
Yeşil yaprak uçucularının sebep olduğu koku çimlere özgü değil. Bu uçucular birçok taze yeşil sebzede de belirli miktarda bulunuyor. Yalnızca çim biçme sırasında birçok çim aynı anda tehlikeye maruz kaldığı için ortaya çıkan kokunun miktarı artıyor.
Bitkiler sadece çim biçme makinelerine karşı değil, kendilerine zarar verebilecek böceklere ve hastalanmalarına yol açacak enfeksiyonlara karşı da bu uyarıcı yeşil yaprak uçucularını salgılıyor. Salgılanan uçuculardan kaynaklı kokuyu algılayan bitkiler daha dirençli hâle gelerek kendilerini koruma altına alabiliyor.
Kaynaklar:
