Karadeniz’in Turkuaz Renkli Girdapları

Norman Kuring, NASA’s Ocean Biology Processing Group

Bu fotoğraf NASA’nın, Dünya’daki su döngüsünün izlenmesi ve takip edilmesi için veri toplayan uydusu Aqua tarafından 29 Mayıs’ta çekildi. Fotoğraftaki turkuaz renkli bölgeler Karadeniz’deki fitoplankton sayısındaki artışın göstergesi.

Fitoplanktonlar tatlı ve tuzlu sularda yaşayabilen tek hücreli mikroskobik canlılardır. Bitkilere benzer şekilde, yapılarındaki klorofil aracılığı ile güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürürler yani su ve karbondioksitten besin üretirler. Bu nedenle fitoplanktonlar suyun, güneş ışığının ulaştığı yüzeye yakın kısımlarında yaşar. Fitoplanktonların büyüme hızları karbondioksit, güneş ışığı ve besin miktarına bağlı olarak değişir.

Farklı fitoplankton türleri var. Karadeniz’de en çok bulunan fitoplankton türlerinden biri ise kokolitoforlar. Kokolitoforların dış yüzeyi kalsiyum karbonattan -yani kireç taşından- oluşan daire şeklinde plakalarla kaplıdır. Kokolitoforların sayısı arttığında ışığı yansıtabilen bu plakalar uzaydan bile görülebilir. Bu fotoğrafta, koyu tonlardaki rengiyle bilinen Karadeniz’in parlak turkuaz renkte görünmesinin nedeni ise kokolitoforların sayısındaki artış. Son günlerde İstanbul Boğazı’nda deniz suyunun renginde ortaya çıkan değişimin nedeni de aynı.