Kuzey Işıkları Türkiye’de Görüldü
Kuzey Kutbu’na yakın bölgelerde görülen kutup ışıkları “kuzey ışıkları” olarak da bilinir. 5 Kasım 2023 tarihinde ülkemizin çeşitli yerlerinden de görüntülenen bu ışıkların sebebi, Güneş aktivitelerindeki artış.
Danielle Griffin / iStock
Dünya'nın manyetik alanı Güneş'ten gelen yüklü parçacıkları saptırır. Bu parçacıkların Dünya’nın atmosferine girmeyi en çok başarabildiği yerlerse kutup bölgeleridir. Çünkü bu bölgelerde Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar manyetik alan çizgilerine görece daha paralel hareket eder, dolayısıyla daha küçük manyetik kuvvetlere maruz kalır. Güneş’ten gelen parçacıklar atmosferdeki oksijen ile etkileşime girdiğinde yeşil, azot molekülleriyle çarpıştığında mavi, iyonlaşmamış azot atomları ile çarpıştığında ise mor ya da eflatun ışık yayılır. Böylece kutup ışıkları olarak adlandırılan doğa olayları ortaya çıkar. Ayrıca atmosferin üst kısımlarındaki oksijen atomuyla etkileşime giren yoğun bir parçacık bombardımanı varsa kırmızı renkte kuzey ışıklarını görebilirsiniz. Her ne kadar kuzey ışıkları olarak adlandırılsalar da Güney Kutbu civarında da görülürler.
Normal şartlarda Türkiye gibi orta enlemlerde yer alan ülkelerde kuzey ışıkları görülmez. Ancak geçtiğimiz günlerde Türkiye’de de gökyüzü kuzey ışıklarıyla aydınlandı. Bu durumun nedeni güçlü bir jeomanyetik fırtınaydı. Türkiye’de görülen kırmızı renkli kuzey ışıkları, Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların atmosferin üst kısımlarındaki oksijen ile etkileşime girmesi sonucu oluştu.
Nixxphotography / iStock
Jeomanyetik fırtınalar, Güneş aktiviteleri sonucunda Dünya’nın manyetik alanında yaşanan değişimlerdir. Güneş aktivitelerinin maksimuma ulaştığı dönemlerde (solar maksimum dönemlerinde) jeomanyetik fırtınaların görülme sıklığı da artar. Bir sonraki solar maksimumun Ocak-Ekim 2024 döneminde yaşanması bekleniyor.
Kaynaklar:
